Eşitlik İlkesi - Ulusal ve Uluslararası Hukuk Kapsamında

Zeynep İpek

İÇİNDEKİLER

ÖZET.5

ABSTRACT6

İÇİNDEKİLER.7

KISALTMALAR LİSTESİ .11

GİRİŞ.13

BİRİNCİ BÖLÜM

GENEL OLARAK, EŞİTLİK İLKESİ VE AYRIMCILIK

YASAĞI

Genel Olarak15

Eşitlik İlkesi19

Eşitlik İlkesi Kavramı ve Tarihsel Gelişimi19

Eşitlik İlkesinin Türleri.28

Şekli Eşitlik28

Maddi Eşitlik 29

Farklı Muamele.32

Ayrımcılık Yasağı .33

Ayrımcılık Kavramı 33

Ayrımcılık Kavramının Türleri .37

Doğrudan Ayrımcılık .38

Dolaylı ayrımcılık.41

iii. Dolayısıyla Ayrımcılık.47

Pozitif Ayrımcılık .48

Mağdurlaştırma .50

Makul Uyumlaştırmanın Reddi .52

vii. Çoklu Temelde Ayrımcılık55

Ayrımcılık Kavramının Dayandığı Nedenler56

İçindekiler

8

Irk Ayrımcılığı .56

Cinsel Yönelim ve Cinsiyet Kimliği Temelinde

Ayrımcılık .59

iii. Ulusal Köken Ayrımcılığı62

Din ya da İnanç Temelinde Ayrımcılık 63

Dil Temelinde Ayrımcılık66

Doğum ve Servet Ayrımcılığı 67

vii. Siyasal veya Diğer Kanaat Ayrımcılığı 69

viii. Diğer70

İKİNCİ BÖLÜM

ULUSLARARASI HUKUKTA EŞİTLİK İLKESİ VE

AYRIMCILIK YASAĞI

Birleşmiş Milletler Düzenlemeleri .75

İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi.75

Beyannamenin Kapsamı75

Beyanname Uyarınca Ayrımcılık Yasağı 76

Medeni ve Siyasi Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme.77

Sözleşmenin Kapsamı77

Sözleşme Uyarınca Ayrımcılık Yasağı78

iii. Sözleşme Uyarınca Denetim Mekanizması.79

Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklara İlişkin Uluslararası

Sözleşme.82

Sözleşmenin Kapsamı82

Sözleşme Uyarınca Ayrımcılık Yasağı83

iii. Sözleşme Uyarınca Denetim Mekanizması.84

Kadınlara Yönelik Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi

Sözleşmesi85

Sözleşmenin Kapsamı85

İçindekiler

9

Sözleşme Uyarınca Ayrımcılık Yasağı86

iii. Sözleşme Uyarınca Denetim Mekanizması.88

Çocuk Haklarına Dair Sözleşme.89

Sözleşmenin Kapsamı89

Sözleşme Uyarınca Ayrımcılık Yasağı91

iii. Sözleşme Uyarınca Denetim Mekanizması.93

Engelli Hakları Sözleşmesi .94

Sözleşmenin Kapsamı94

Sözleşme Uyarınca Ayrımcılık Yasağı95

iii. Sözleşme Uyarınca Denetim Mekanizması.97

Her Türlü Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılmasına

İlişkin Sözleşme98

Sözleşmenin Kapsamı98

Sözleşme Uyarınca Ayrımcılık Yasağı98

iii. Sözleşme Uyarınca Denetim Mekanizması.99

Avrupa Konseyi Düzenlemeleri 100

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinde Eşitlik İlkesi ve

Ayrımcılık Yasağı Düzenlemesi100

Genel İtibariyle 100

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Ayrımcılık

Yasağına Dair İhlalleri İnceleme Usulü 102

Karşılaştırılabilirlik Ölçütü .103

Nesnel ve Haklı Neden Ölçütü104

Orantılılık Ölçütü 106

iii. Ek 12 No'lu Protokol.109

Sözleşme Uyarınca Denetim Mekanizması .112

Avrupa Sosyal Şartı 114

Genel İtibariyle 114

İçindekiler

10

Şart Uyarınca Ayrımcılık Yasağı 115

iii. Şart Uyarınca Denetim Mekanizması 116

Avrupa Konseyi İnsan Hakları ve Biyotıp Sözleşmesi. 117

Genel İtibariyle 117

Sözleşme Uyarınca Ayrımcılık Yasağı 119

Avrupa Birliği Yönergeleri .120

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

ULUSAL HUKUKTA EŞİTLİK İLKESİ VE AYRIMCILIK

YASAĞI

1982 Anayasası Kapsamında Ayrımcılık Yasağı.123

5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu Kapsamında Ayrımcılık

Yasağı.129

4857 Sayılı İş Kanunu Kapsamında Ayrımcılık Yasağı .133

6701 Sayılı Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu

Kanunu Kapsamında Ayrımcılık Yasağı139

4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu Kapsamında

Ayrımcılık Yasağı141

2820 Sayılı Siyasi Partiler Kanunu Kapsamında

Ayrımcılık Yasağı143

5378 Sayılı Engelliler Hakkında Kanun Kapsamında

Ayrımcılık Yasağı145

657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu Kapsamında

Ayrımcılık Yasağı147

SONUÇ149

KAYNAKÇA 153

(Tanıtım Bülteninden)