Meşrutiyet - Osmanlı Kanun-ı Esasisi'nde Yasama ve Yürütmenin Seyri

Yılmaz Yurtseven

1808'de "Sened-i İttifak" ile başlayan Osmanlı anayasal gelişmelerinde, "anayasa" olarak değerlendirilebilecek ilk belgenin ortaya çıkması neden neredeyse yetmiş yıl almıştır? 1876 tarihinde klasik monarşinin ilk kez yasama ve yürütme yetkilerini az da olsa paylaşma eğilimi gösterdiği anlamına gelen Kanun-ı Esasi'yi doğuran Meşrutiyet, hangi koşulların ve nedenlerin sonucu olarak ilan edilmiştir? Osmanlı tebaası, ilan edilen bu ilk Meşruti yönetim ve Kanun-ı Esasi'nin neresindedir? Kısa süre içerisinde ilk Meşrutiyet'i rafa kaldıran "Mutlak Hükümdar"ın, bir yandan "istibdat" rejimini her ne pahasına olursa olsun sürdürme gayreti içindeyken diğer yandan bir dizi reform programını uygulamaya koyarak yarattığı çelişki nasıl açıklanabilir? "Mutlak Hükümdar"ın otuz yıllık iktidarı "kaderin garip bir tecellisi" olarak yine bir Meşrutiyet ilanı ile son bulurken, neden I. Meşrutiyet'e ilgi göstermeyen halk II. Meşrutiyet'in ilanına giden süreçte etkin ve duyarlı bir tavır sergilemiştir? II. Meşrutiyet'in getirdiği yeni anayasal düzende yasama ve yürütme nasıl konumlandırılmıştır? Bu mütevazı kitapta yukarıdaki soruların yanıtları aranmaya çalışılmıştır.

(Tanıtım Bülteninden)