Yaşamsal Satranç

Talat Çiftçi

Doğada tüm canlılar için kıyasıya bir hayatta kalma savaşı vardır.

Komodo ejderi avlandığı alanı korumak için kanlı bir mücadeleye girişir. Onun için kendi türündeki canlılar da birer avdır. Buna karşılık bir fil, yavru ceylanı yırtıcılara karşı savunur.

Guguk kuşu yumurtalarını başka kuşların yuvalarına bırakarak ilginç bir asalaklık örneği sergiler. Yavruları sahiplenen kuşlar onları beslerken guguk kuşu çok sayıda yavrunun hayatta kalmasını ve neslinin devam etmesini sağlamış olur.

Erkek çardak kuşu çöplerden topladığı renkli objelerle ormanın kuytu bir yerinde, taze dallar ve meyvelerden oluşan bir bahçe oluşturur. Bu özgün bahçe tasarımı ona otuz civarında dişi ile çiftleşme fırsatı verir.

Canlıların doğadaki mücadeleleri “Yaşamsal Satranç” olarak tanımlanabilir. Bu oyun, her bir canlının, sürekli değişen önceliklerine göre, çok sayıda rakip oyuncuya karşı oynanır. İnsanı hayvanlardan farklılaştıran büyük beyin ve becerikli eller ona bu oyunda büyük bir üstünlük sağlar.

Peki bu üstünlük sayesinde insan, yaratıcı eserlere imzasını hangi süreçlerden geçerek atmıştır? Görsel düşünmenin keşifler, icatlar ve tasarım dünyasına katkısı ne olmuştur?

İnsanın “Yaşamsal Satranç” masasındaki yolculuğu Prof. Dr. Talat Çiftçi'nin kaleminden...