Yanomamö Şavaşa Doğanlar

Napoleon A. Chagnon

Yanomamöler, engin, yeşil bir tropik ormana seyrekçe dağılarak kilometrelerce boş arazilerle birbirinden ayrılan küçük köylerde yaşarlar. Yazıları olmasa da, zengin ve karmaşık bir dilleri vardır. Giysileri koruyucu olmaktan çok süslüdür. İyi giyinen erkekler en fazla el ve ayak bilekleri ile bellerini çevreleyen birkaç pamuklu iple gösteriş yaparlar. Penislerinin sünnet derisini bellerindeki iplere bağlarlar. Kadınlar da aşağı yukarı aynı şekilde giyinirler.

Günlük yaşamları genellikle meyve-sebze yetiştirmek, avcılık, yabani otlar toplamak, yakacak odun taşımak, su getirmek, birbirleriyle konuşmak, tek eşyaları olan sepet, hamak, ok, yay gibi ürünleri yapmak ve vücutlarını boyadıkları toz boyaları sağlamakla geçer. Yiyeceklerinin çoğunu bahçelerinde yetiştirirler. Her gün ava çıkan erkeklerin getirdiği çeşitli hayvanların etini yerler.

Başlarına gelen kötülükleri, ölümleri düşmansı büyülerle açıklayan Yanamamöler, acılarını öfkeyle ifade edercesine hemen oklarına sarılır, suçlu bildiklerini ölümle cezalandırırlar. Amazon Ormanlarının bu sakinleri bugün hâlâ yerli halklar arasında en savaşçı, en hiddetli halk olarak tanınmamtadır.

Ünlü antropolog Napoleon A. Chagnon'un Amazon ormanlarındaki bu köylerde yıllar süren incelemelere dayanarak yazdığı bu kitap, bilim dünyasında "alan çalışmalarına" örnek olarak gösterilmekte, incelenmesi kolay olmayan Yanamamö halkının ayrıntılı bir resmini çizmektedir.