Uygarlığın Tuğlası Arifiye Köy Enstitüsü

Karabey Aydoğan

1937 yılında, Kocaeli'nin Arifiye köyünde kurulan Köy Eğitmenleri Kursu ile ilk tohumları atılan ve 1940 yılında hayata geçirilen Arifiye Köy Enstitüsü, tıpkı diğer enstitüler gibi işe ve üretime dayalı, bilim-sanat merkezli, bir bütün olarak birey yetiştirmeyi hedefleyen bir eğitim kurumudur.

Arifiye Köy Enstitüsü sadece eğitim-öğretim verilen ve duvarlardan ibaret bir yapı değildir. Farklı topraklardan, kültürlerden kendi gelenekleri, mirasları, yaşama alışkanlıklarıyla gelen öğrenciler burada edindikleri teorik bilgilerin yanı sıra azımsanmayacak düzeyde bir “hayat bilgisi” edinirler. Geleceğin nice öğrencilerine yol gösterecek, eğitim verecek, onların da hayatlarını aynı ilkeler çerçevesinde kurabilmelerini sağlayacak Atatürk ilkelerine ve Cumhuriyet'in esaslarına bağlı donanımlı birer eğitimci olarak yetişirler.

Arifiye İlköğretmen Okulu'nda eğitim almış Karabey Aydoğan'ın hazırladığı Arifiye Köy Enstitüsü, başta enstitünün kurucu müdürü Süleyman Edip Balkır olmak üzere, Arifiye'de görev almış, eğitimini burada tamamlamış, ziyaret ya da başka amaçlarla burada bulunmuş pek çok kişinin gerek yazılı gerek sözlü beyanlarından ve çeşitli kaynaklardan yararlanarak geniş bir tablo çiziyor. Kuruluş aşamasından enstitülerin kapatıldığı döneme kadar olan süreci uzun yıllar süren bir araştırmaya, yazılı belgelere ve zengin bir görsel arşive dayanarak inceliyor. Köy enstitüleri projesinin önemine bir kez daha vurgu yaparken, Arifiye özelinde eğitim tarihine ciddi bir katkıda bulunuyor.