Türkiye'de Sol ve Ordu 1960-1971

Özgür Mutlu Ulus

“Bu çalışmanın en temel sorularından biri sosyalistlerin orduya bakışının Türk solunun yapısı, gelişimi ve sonuçta zayıflamasının dinamikleri hakkında bizlere bir veri sunup sunmayacağıydı. Ben sunduğunu düşünüyorum. Araştırmada ortaya çıkan önemli sonuçlardan biri, ordunun rolüne dair değerlendirmelerin sol
içerisindeki temel ayrışma noktasını oluşturduğudur.”

Sosyalist devrim hemen mi olmalı, yoksa henüz vakit erken mi? Devrim mücadelesinin öncü kuvveti “eli nasırlılar” mı olacak, yoksa “zinde kuvvetler” mi? 27 Mayıs'tan 12 Mart'a kadar süren yaklaşık on yıllık zaman diliminde sol çevrelerin en canlı tartışmaları bu sorular etrafında şekillenmişti. Birçok hareket Kemalist miras ile yoğurduğu sosyalizm anlayışında orduya ilerici ve devrimci bir rol atfetmiş, kimileri ise devrimi demokratik yollardan örgütleme inancını
korumuştu.

Özgür Mutlu Ulus, bu kapsamlı çalışmasında, 1960-1971 yılları arasında siyaset sahnesinde yer alan sol hareketlerin orduya ve cuntacılığa yaklaşımlarını incelerken, aralarındaki teorik tartışmalara da geniş yer ayırıyor; orduya bakışın sol çevrelerin siyasi anlayış ve pratiklerini belirleyen temel unsurlardan biri olduğunu ileri sürüyor. Dönemin sol hareketlerine dair sunduğu panoramayı, sosyalist çevrelerden önemli isimlerle yaptığı görüşmelerle zenginleştiriyor.