Türkiye'de Milli İktisat

_1908-1918

Zafer Toprak

İkinci Meşrutiyet yıllarının “milli iktisat” politikası Türkiye'nin bağımsızlığa yöneliminde önemli bir başlangıç oldu. Süreç bir yönüyle siyasi bağımsızlığa giden yolda atılan önemli bir adım iken, diğer yönden iki dünya savaşı arasında gündeme gelen “küresizleşme” evresine Türkiye'nin katılımıydı. 19. yüzyılın ülkeyi bağımlı kılan liberal dünyasına bir başkaldırı, ulusal kimlik arayış süreciydi. 1908 Jön Türk devrimi Osmanlı'yı kaotik bir evreye soktu. Aynı zamanda Cihan Harbi sonrası kurulan yeni dünyada Cumhuriyet için laboratuvar işlevi gördü. 1908-1938 dönemi Türkiye'nin “ictimaî inkılâb” diye nitelediği köklü bir dönüşüm evresi, çağdaş Türkiye'nin inşa aşaması oldu. İşte bu süreçte “milli iktisat”la yola çıkılmış, 20'li yıllarda “devlet iktisadiyatı”, 30'lu yıllarda ise “devletçilik” ile ülkenin iktisadi bağımsızlığı gerçekleştirilmişti.

Değerli tarihçimiz Prof. Dr. Zafer Toprak'ın son yıllarda peşpeşe yayımladığı ve kısa bir süre içinde Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları'ndan yeniden çıkacak olan Türkiye'de Popülizm 1908-1923, Türkiye'de İşçi Sınıfı 1908-1946, Türkiye'de Yeni Hayat 1908-1928, Türkiye'de Kadın Özgürlüğü ve Feminizm 1908-1935, Darwin'den Dersim'e Cumhuriyet ve Antropoloji ülkenin bu otuz yıllık evrede geçirdiği köklü dönüşümlerin değişik boyutlarına değiniyor.

Bundan kırk yıl önce yazılmış olmasına karşın güncelliğini koruyan ve sürekli güncelleştirilen Türkiye'de Milli İktisat 1908 1918, Cumhuriyet ile birlikte yaşanan devrimin temellerine uzanan bir klasik.