Türkiye Halk İştirakiyun Fırkası (1920-1923)

Mete Tunçay, Erden Akbulut

Erden Akbulut ve Mete Tunçay tarafından hazırlanan Türkiye Halk İştirakiyun Fırkası (1920-1923), “TBMM'nin açılışından Cumhuriyet'in ilânına kadar geçen üç buçuk yıl boyunca Milli Mücadele Anadolusu'nda yaşanan bir deneyimin öyküsünü belgelerle anlatmayı amaçlıyor.” 1920 Ankarası, bizim için hâlâ çok karanlıktır. İnsanlar ne yapacaklarını bilememektedir. Hepsi “milliyetçi ve büyük çoğunluğu İttihatçı” olan İstanbul Meclis-i Mebusanı üyelerinin yarıdan azı
TBMM'ye gelmeyi göze almıştır. En güçlü ortak dürtü dindir; onun yanı sıra komünizm de bir kurtuluş umudu olarak görülmektedir. Elinizdeki kitap yukarıda tasvir edilen siyasî sahnede, 1920-1923 arasında, toplam yasal faaliyeti bir yılı bulamamış bir sol partinin hikâyesini anlatıyor. THİF'in yöneticileri, “fırka”nın program ve çalışmaları ile Sovyetler ve Komintern'le ilişkileri-gerilimleri kolay erişilemeyecek, erişilse bile dil ve yazı güçlüklerinden ötürü yararlanılması zor olacak belgelerin olabildiğince eksiksiz aktarılmasıyla anlatılıyor. Türkiye Halk İştirakiyun Fırkası (1920-1923) kitabının kolay okunur bir çalışma olmadığı aşikar. Ancak kitabın içerdiği bilgilerin zenginliğinin, ona ayrılacak zamanı, fazlasıyla hak edeceğini düşünüyoruz.