Türk Tarihinde Memluk Asırları

_{Bir Kültür Tarihi Denemesi}

Altan Çetin

Türk tarihinde Memlûk asırları, Türklerin dünya hâkimiyetinin ayak seslerinin duyulduğu çağdır...

Türk kültürü bu çağlar boyunca özündeki tohumları farklı coğrafyalara saçtı, buralarda muhtelif renklerde çoğaldı. Mısır'ı siyasî, iktisadî ve kültürel bakımdan İslâm âleminin en medenî ve en müreffeh bir ülkesi haline getiren Türkler, aynı zamanda millî tarihlerinin en müstesna devirlerinden birini de bu coğrafyada yaşadılar. Bir Arap tarihçinin tabiriyle Türkler Mısır'ın tuzu oldular.

Türk tarihinin en ehemmiyetli ve renkli dönemlerinden birini temsil eden Memlûkler, Haçlı Seferleri ve Moğol saldırılarının ağır baskısı altında bulunan bugünkü Orta Doğu'nun merkez coğrafyasında iç karışıklıkları aşarak, kurdukları muntazam devlet mekanizması ve güçlü askerî sistemle iç ve dış saldırılarla baş etmeyi başardıkları gibi Türk kültürünün bu coğrafyadaki ölümsüz eserlerinin vücuda gelmesini de sağladılar.

Memlûklerin temsil ettiği bu yapı, İslâm medeniyetinin merkezî kurumlarının, Türkistan merkezli bir siyasetin, Selçuklular devrinde yaşadığı dönüşümün Mısır-Suriye merkezinde devamı niteliğindedir. Osmanlılarla bayraklaşan bir süreçte İslâm'ın temsilini ve Türk kültürünün yayılmasını devam ettiren Memlûkler, bu çabalarının sonucunda yerleştikleri coğrafyanın kudretli, değerli ve önemli bir parçası olarak tarihe mâl oldular.

Alandaki sayılı uzmanlardan Prof. Dr. Altan Çetin, bu eserinde, Memlûklerin askerî ve idari teşkilatlarından kültürel yaşamlarına kadar ayrıntılı bilgiler sunuyor. Okuyucuların yoğun ilgisini çekecek bu eser, literatürdeki eksiklikleri kapatarak tüm tarih okurlarının başvuracağı temel kaynaklardan biri olacak…