Tek Parti Devrinden 27 Mayıs İhtilaline Demokratlar

Refik Koraltan

Cumhuriyet'le yönetileceğini uman Türkiye için artık hiçbir şey düşündükleri gibi olmayacaktı. Nitekim halk CHP'nin baskıcı ve farklı görüşleri kabul etmeyen yönetimiyle baş başa kalacak; açlık ve sefalet bir yaşam biçimi hâline gelecek ve dahası ülkede rüşvet, denetimsizlik ve yolsuzluk tahammül edilemez boyutlara ulaşacaktı. Şüphesiz birileri çok geçmeden bu gidişata dur diyecekti. Celal Bayar, Refik Koraltan, Adnan Menderes ve Fuat Köprülü...Bu dört isim, sonraları Cumhuriyet tarihinin ilk demokrasi manifestosu olarak anılacak "Dörtlü Takrir"i verme kararı alarak 1945'te CHP'den ayrıldılar. Partiden ayrılan bu kişiler, 1946'da Demokrat Parti'yi kurmakla kalmayıp 1950 yılında da iktidara geldiler. İcraatlarıyla kısa sürede halkın sevgilisi hâline gelen bu parti; maalesef hazin bir akıbete maruz kalacak ve muhalefet olmayı bir türlü sindiremeyen CHP'nin türlü hile ve oyunları neticesinde 27 Mayıs 1960'ta yapılacak bir darbeyle tüm milletvekilleri tutuklanarak tarih sahnesinden silinecektir. Demokratlar, Demokrat Parti'nin kurulmasında başı çeken Refik Koraltan'ın Yassıada Mahkemeleri neticesinde ömür boyu hapse çarptırıldıktan sonra hastalanarak Kayseri Devlet Hastanesi'nde yatarken kızı Ayhan (Koraltan) Timurtaş'a yazdırdığı hatıratıdır. Koraltan, hatıratında Tek Parti devrini, Demokrat Parti'nin kuruluşunu, iktidara gelişlerini, faaliyetlerini ve daha sonrasında 27 Mayıs 1960 Darbesi'nin nasıl yapıldığını anlatmaktadır. Demokratlar, ilk kez yayımlanan fotoğraf ve belgelerle bir ibret tablosu sunmaktadır.