Tarihten Teknolojiye

Ergun Türkcan

Bu kitap elli yıllık bir meslek hayatının, akademik çalışmanın, Türkiye ve Dünyaya bakıp, anlama çabasının bazı ürünlerini toplu bir değerlendirme amacıyla okuyucuya sunulmasıdır. İlk eleştirileri, Ergun Türkcan, kendisi yapıyor ve elli yılda, ülkenin, dünya sisteminin ve tabii, kendisinin nasıl değiştiğini gösteriyor. Tarihten, siyasete, iktisat teorisinden para meselelerine, bilim ve teknoloji politikalarına değin pek çok alanda değişimin ne köklü olduğu bu yazılardan anlaşılabilir. Türkcan'ın daha önceki kitaplarıyla, "Bilim, Teknoloji ve Politika" ile "Türkiye'de Planlamanın Yükselişi ve Çöküşü, 1960-1980" birlikte, bu kitap, Türkiye tarihinin önemli dönüşümlerine belli bir yorum getirmektedir. Korkut Boratav meslektaşı Ergun Türkcan'ı aşağıdaki satırlarla değerlendiriyor: İktisat düşüncesinin iki rakip akımına baktığımızda, değeri ister "nedret" ile ister, "içerilen emek" ile ölçünüz; Ergun Türkcan'ın bu derlemede yer alan yapıtları iki ölçüte göre de değerlidir. Bir kere, yazarının önemli bir özelliği, uzmanlığı reddetmesidir. Bilim ve düşün ürünlerinin aşırı uzmanlaşma ile (Türkiye'ye özgü) omurgasız lâfazanlık arasına sıkıştığı bir ortamda, istisnaîleşen bu "aydın türü"nün yazıları da alışılmışın dışındadır; aykırıdır; kaybolmakta olan "nadir" bir perspektifi içerdiği için değerlidir. Öte yandan elli yılı aşan, hem yoğun, hem de nitelikli bir emek sürecinin ürünleri olarak da değerlidir. Atilla İlhan da, Mart 1986 yılında Ergun Türkcan için şöyle yazmıştı: "Haco Hanım Vay" henüz yayınlanmıştı, Dr. Ergun Türkcan okumuş, bir de eleştiri yazmış, "Sanat Olayı"na ulaştırdı. Önce ‘meslekten' eleştirmenlerin değerlendirmelerini görelim istedik, yazısını yayınlamadık. Artık, herkes ‘meslekten' eleştirmenin (hiç değilse önemli bir kısmının) nasıl gördüğünü biliyor. Dr. Türkcan'ın eleştirmesini okumalarının sırasıdır: Adam, iktisat hocası, teknoloji uzmanı, üzerine kitap yazmış; ama metodu bilimsel, bakışı nesnel, ufku geniş, değerlendirmesi hem çok taraflı hem de çok değişkenli; bilmem ya ‘meslekten' eleştirmenlerimizin bir kısmı vırt zırt ofsayta düşmek istemiyorlarsa, bilim adamlarının yazdıklarını iyice incelemelidirler!