Batı Anadolu Beyliklerinde Bezeme Anlayışı ( Camiler )

Süreyya Eroğlu

Batı AnadoluBeyliklerinin ortaya koyduğu mimariürünler, tıpkı doğu ve orta Anadolu Beylikleri'nin ortaya koyduğu mimari ürünler gibi, kaynağını Anadolu Selçuklumimarisinden alır. Bununla beraber, sözü edilen beyliklerin mimari anlayışlarının, farklı bir kültür ve mimari geçmişine sahip topraklarda ortaya çıkmış olması, başta cami mimarisi olmak üzere, camiye bağlı işlevsel yapılarda, farklı plan ve üst örtü yorumlarının meydana getirilmesini sağlamış, bu durum da Anadolu'da bir çeşitlilik yelpazesi oluşturan yapılarla karşılaşmamıza neden olmuştur. Anadolu Selçuklu Mimarisi ile ortak biçimler içeren örneklerde dahi, bu öğeler çok farklı tarzlarda yorumlanmıştır. Silmelerdeki hareketlilik, taşiçine taş kakmatekniğinin getirdiği renklilik gibi Zengi, Memlûk hatta Bizansçağrışımlı mimari bezemeunsurları, Batı Anadolu'ya yaklaştıkça Selçuklu üslubundan sıyrılmakta, farklı bir anlayışla yorumlanmaktadır. Batı Anadolu Beylikleri'nin mimari eserlerinde uygulanan yeniliklerin ve bazı özgün çözümlerin, ilerleyen dönemlerde Osmanlı mimari örneklerinde karşımıza çıkacak olan unsurların öncüsü olduğu yadsınamaz. Zira, mekân felsefesi söz konusu olduğunda, dönem koşulları itibariyle beyliklerin birbirleriyle ve Osmanlı ile olan etkileşimi kaçınılmazdır.