Sizi Serbest Bırakmayı Muvafik Bularak Tatlik Ettim!

_{Mustafa Kemal Paşa İle Latife Hanım'ın Boşanmalarının Belgeli Öyküsü}

Murat Bardakçı

“Tatlîk etmek”, “boşamak”; “tatlîk ettim” de “boşadım” demektir...

Türkiye'de Medenî Kanunun bulunmadığı devirlerde yürürlükte olan fıkıh temelli uygulamaya göre, koca, karısını bir talâkname, yani boş kâğıdı yazarak boşayabilir ve evlilik birkaç kelimeden ibaret bu boş kâğıdı ile son bulurdu... Kitabın ismi, İslâm fıkhının kocaya tanıdığı boşama hakkını kullanan Mustafa Kemal Paşa'nın eşi Lâtife Hanım'a 5 Ağustos 1925'te gönderdiği talâknamedeki kendi ifadeleridir ve 2 sene 6 ay 8 gün, yani sadece 920 gün devam edebilen evlilikleri, bu talâkname ile son bulmuştur…

Evliliklerinin seyri ve boşanmalarının sebebi hakkında doksan küsur seneden buyana çok şey yazılıp söylendi, çeşit çeşit tahminlerde bulunuldu, ortaya türlü türlü iddialar atıldı ama bunların hemen tamamı kulaktan kulağa fısıldanan ve doğru olup olmadıklarının belirlenmesine imkân bulunmayan söylentilerden, hattâ tarafların hem özel hayatlarına, hem de kişiliklerine tecavüz mahiyetindeki dedikodulardan ibaret kaldı.

Bu kitap, Mustafa Kemal Paşa ile Lâtife Hanım'ın boşanmaları hakkında başta Cumhurbaşkanlığı Arşivi olmak üzere diğer resmî arşivlerde bulunan yayınlanmamış belgelere dayanılarak yapılmış ilk yayındır ve Paşa'nın hayatının şimdiye kadar meçhul kalmış bir dönemi bu yayınla aydınlığa kavuşmaktadır.