Sinemada Anlam ve Anlatım

Oğuz Adanır

"Anlam nedir? Anlam kavramının tanımı ya da açıklaması nasıl yapılabilir? Sinematografik açıdan anlam incelemesi nerede başlar, nerede biter? Bütün bu ve benzeri soruların yanıtlarını verebilmek gerçekte oldukça güç bir iştir. Çünkü bunun için felsefe, din, toplum, kültür, dilbilim, anlambilim tarihi konusundaki çalışmaları bilmek ve sentezlemiş olmak gerekir. Ancak bu düzeyde bile olsa, yine verilebilecek bir ilk yanıt vardır. Eğer kültür, insanın deliliğini kontrol etme sanatıysa, düşünüp konuşmaya ve yazmaya başlandığından bugüne insanın ‘anlam' yaratma ve üretmekten başka bir şey yapmadığı söylenebilir. Çünkü dinler ve inançlar, yasalar ve kurumlar, gelenek ve göreneklerin tümünün kökeninde ‘anlam' sorunu yatmaktadır. Tüm mitolojilerin amacı, evrende yapayalnız olduğunu düşünen insanı rahatlatıp çıldırmasını engellemek ve ölüme (aynı zamanda kaderine) boyun eğerek yaşamını sürdürmesini sağlamaktır." -Oğuz Adanır- Sinemada Anlam ve Anlatım, psikolojik ya da simgesel bir anlam taşıyıcısı ya da aktarıcısı diyebileceğimiz sinema ile anlam ve anlatım ilişkilerini çok boyutlu ve birçok farklı yönden ele almaktadır. Genel olarak sınırlandırılmaya çalışılan anlam ve anlatımın sinemanın imkânlarıyla nasıl sonsuz sayıda anlam ve anlatım biçimine dönüşebildiğini ayrıntılı biçimde ortaya koyar. Zihniyet, Sanatsal Anlatım ve Sinema ilişkileri; Britanya Hastanesi ve Faize Hücum filmlerinin örneklendirilmesiyle ele alınan filmsel anlatım süreçleri ve Türk Sinemasında Anlam Sorunlarının ele alındığı üç ana bölümden oluşmaktadır.