Ordu Ağzı Söz Varlığı

Salim Küçük, Mümin Ateş

Türkçemizin zenginliklerinden ağızlara dayalı söz varlığının kaybolma, unutulma ve yok olma tehlikesine karşı yazılı olarak kayıt altına alınması, incelik ve güzelliklerinin işlenmesi, değerlendirilmesi ve ortaya konulması dil tarihimiz ve sözlük çalışmaları yönünden önemli ve gereklidir. Yapılan yüzlerce çalışmaya rağmen Anadolu ağızlarında bugün de derlenmeyi, gün ışığına çıkmayı bekleyen pek çok sözcük, kalıp söz, deyim ve atasözü bulunmaktadır.

Kendi içerisinde üç ağız bölgesinden oluşan Ordu ili ağzının söz varlığını derlemeye yönelik bu çalışmada kitap, sözlük, makale, bildiri, tez vb. çalışmalardan yola çıkılarak yazı dilinde yer almayan veya anlam veya söyleyiş farklılığı olan sözcüklerden oluşmuş toplam 10.821 sözcüğe ulaşıldı. Eserde, seslerin özelliklerini tam olarak yansıtabilmek için madde başlarının yazımında fonetik işaret yazı alfabesi kullanıldı. Ayrıca sözcüklerin türü ve kökeni gösterildi. Lakapların yanı sıra çalışmada elma, armut, erik gibi meyve adları ile oya adları da söz varlığına dâhil edildi.