Atayurttan Anayurda Yörükler

Sadullah Gülten

Yörükler hakkında önemli çalışmalar bulunmasına rağmen, bunlar ağırlıklı olarak sancak merkezli incelemeler olduğu için bölgedeki Yörüklerin tamamını kapsamaz. Zikredilen çalışmalarda, daha ziyade, ilgili sancakta yaşayan konar-göçerler üzerinde durulmuştur. Bu araştırmada ise Batı Anadolu'daki Yörüklerin tamamı ele alınmış olup, bölgenin kendi içinde farklılaşan coğrafî yapısının ve iklim şartlarının Yörükler üzerindeki etkileri karşılaştırılmıştır. Bu itibarla, bölgede yerleşik ve yarı-yerleşik hayat yaşayanlar ile konar-göçerliğe devam eden gruplarla karşılaşılması, tek bir Yörük tipinden bahsetmenin mümkün olmadığını göstermiştir. Bu bağlamda, kaza merkezlerinde yerleşen ve birkaç nesildir burada yaşayanlar ile sancaklar arasında dolaşarak yaylak ve kışlak hayatını sürdürenlerin tespit edilmesi, Yörük ismini dahi tartışmaya açık bir hale getirmiştir. İşte bu çalışmada Yörük isminden başlamak üzere, Yörükleri tarihî, hukukî, iktisadî ve içtimaî yönleri ile yerleşik hayata geçiş süreçleri ve nüfusları gibi pek çok husus arşiv vesikaları ışığında değerlendirilmiş ve okuyucuya sunulmuştur.