Rusçuk Ayanı

_{Tirsiniklizâde İsmail Ağa ve Dönemi (1796-1806)}

Meryem Kaçan Erdoğan, Meral Bayrak Ferlibaş, Kamil Çolak

Tirsiniklizade İsmail Ağa 1796-1806 yılları arasında Rusçuk ayanı olarak ön plana çıkan önemli bir taşra ödarecisidir. Ruşçuk ayanlığının yanında zamanla Rusçuk, Tırnova ve Ziştovi voyvodalıklarını da elde eden İsmail Ağa, ayanlığının ilk yıllarında eşkıya tenkilinde, çeşitli isyanların bastırılmasında ve merkezin taleplerinin karşılanmasında önemli görevler üstlenmiştir. Ancak son dönemlerinde başına buyruk hareket ederek bölgedeki nüfuzunu artıran İsmail Ağa, Balkanların kuzeyinde devleti tedirgin eden önemli bir güç haline gelmiştir. Bölgedeki rakiplerini saf dışı bırakarak 41 kazaya hükmeden İsmail Ağa, 3. Selim'in Nizamı-ı Cedit uygulamasına karşı hareket ettiği dönemde öldürülmüştür. Bu çalışmada Rusçuk örneğinde ayanların taşra idaresindeki rolü ortaya konulmaya çalışılmış ayrıca ilgili dönemde Rusçuk'taki sosyo-ekonomik yapı üzerinde durulmuştur. Bu vesileyle İsmail Ağa'nın idari, mali, askeri ve hukuki görevleri ile Rusçuk'u bayındır hale getirmek için yaptığı faaliyetlere de değinilmiştir.