Karartma Geceleri

Rıfat llgaz

Rıfat Ilgaz, ilk defa Milli Eğitim Bakanlığı tarafından öğrencilere tavsiye edildi. Özellikle Hababam Sınıfı ile ünü sınırlarımız ötesine taşan Ilgaz'ın şimdiye dek hiçbir yapıtı devlet okullarında okutulamıyordu. Bakanlıkça Eylül 2004'te açıklanan listeye Karartma Geceleri de alındı.
Bugün her yerde, bütün otoritelerce Türk Klasikleri arasında sayılan kitaplarıyla Rıfat Ilgaz adı şimdiye dek sansürlü yazarlar arasındaydı. Hiçbir kitabı devlet okullarının kütüphanelerine giremiyordu. Öğretmen ile öğrenci arasındaki yapmacık sevgi-saygı ilişkisini, kopyayı ve ezberi mizah yoluyla yeren Hababam Sınıfı romanı, İngiltere'de ders kitabı olarak okutulurken ve Tokyo Üniversitesi'nce tiyatro oyunu sahnelenirken, Türkiye'de okullara girmesi yasaktı. Rıfat Ilgaz imzasından dolayı. Bugünse, Karartma Geceleri romanıyla serbest.
Peki nedir Karartma Geceleri'nde anlatılan?
İkinci Dünya Savaşı'nın sınırlarımıza dayandığı 1944 yılında baskın tehlikesine karşı geceler karartılmaktadır. Karartma Geceleri, Mustafa Ural adlı öğretmenin, ikinci şiir kitabı Sınıf'tan dolayı hakkında çıkartılan tutuklama kararı sonrasındaki kaçış serüveninin öyküsüdür. Attilâ İlhan'ın "Fedailer Mangası'nın demirbaşı" olarak adlandırdığı, 1940 Kuşağı'nın toplumcu-gerçekçi şairlerinden Rıfat Ilgaz'ın kendi yaşadıklarından yola çıkarak yazdığı Karartma Geceleri, bir anı-roman değildir; yazarın, anılarını yeniden bir zaman kurgusuna yerleştirmesiyle ortaya çıkmıştır.
Romandan uyarlanan, yönetmenliğini Yusuf Kurçenli'nin yaptığı ve Tarık Akan'ın başrolünü oynadığı Karartma Geceleri filmi de, ülkemizde ve uluslararası yarışmalarda birçok birincilik ödülü alarak büyük bir ilgi görmüştür.
Karartma Geceleri, Türkiye'nin aydınlığı arama çabasına yol gösteren önemli bir başyapıttır.
(Tanıtım Yazısı'ndan)