Platon Neden Yazdı?

Danielle S. Allen

Platon neden yazdı? Öğretmeni Sokrates için felsefe sözlü bir pratikti. Sokrates'in yazı ve taklit karşıtı fikirlerini diyaloglarına konu edinen Platon ise yazıyı kullandı, çünkü yazılı metinlerin de metaforlar, imgeler ve sembollerle sözlü söylem gibi canlı ve söylediğini savunabilen bir dil yaratabileceğini düşünüyordu. MÖ 4. yüzyıl Atinası'nda dilsel iktidarı keşfeden Platon, felsefenin Atina kültüründe bir değişim yaratması, toplumsal ve politik yaşamı dönüştürmesi için yazdı. Yazı sayesinde felsefe, yalnızca seçkin yönetici sınıfa değil, tüm vatandaşlara yönelik bir eğitim aracı niteliğine kavuşacaktı. Danielle S. Allen, felsefeyi yazıda var etme tasarısından yola çıkarak, Platon'un bir politikacı, hatta bir politik lider olduğunu ortaya koyuyor ve Platon'un savunduğu fikirlerin Atina politikasındaki tartışmalara etkilerini izleyerek, Platon'un yazdıklarının politikayı nasıl dönüştürdüğünü inceliyor. Özellikle MÖ 330'larda politikacılar arasındaki Kültür Savaşı'nda safların, Platon'un fikirlerini sahiplenme ya da sahiplenmeme üzerinden çizildiğini ileri sürerek Sokrates'ten sonra felsefe ile politikanın yollarının ayrıldığı görüşüne karşı çıkan Allen, felsefe, politika, sanat tarihi, düşünce tarihi gibi alanlarda Platon'un fikirleri üzerine yürütülen tartışmaların şimdiye kadar görmezden geldiği "O halde Platon neden yazdı?" sorusunu gündeme getiriyor ve fikirler ile olaylar, dil ile iktidar arasındaki ilişkilerin izini sürmek için yeni bir model sunuyor.