Osmanlılar İle Beylikler Arasında Anadolu'da Meşruiyet Mücadelesi

_{(14-16. Yüzyıllar)}

Hasan Basri Karadeniz

Gerek Anadolu beylikleri gerekse Osmanlıların Anadolu'daki faaliyetleri genel ve müstakil olarak bir çok araştırmaya konu olmuş; bu dönem askeri, siyasi, iktisadi, idari ve içtimai yönleri ile bir çok Batılı ve Türk araştırmacılar tarafından incelenmiştir. Bununla birlikte, bu çetin mücadelenin hukuki yönü çeşitli çalışmaların içinde yer almış ise de konu ile ilgili müstakil bir araştırma mevcut değildir. Halbuki Osmalılar ile Anadolu beylikleri arasında, birbirlerine üstünlük kurmak amacı ile meşruiyet mücadelesi yaşanmıştır. Bir tarafta Anadolu Türk Birliğini kurmaya çalışan Osmanlılar, karşı tarafta ise buna karşı direnen Anadolu Beylikleri vardır. Bundan başka, bu sürece takip eden, hatta gerektiğinde müdahil olan başta Timurlular ve memluklular olmak üzere İslam alemi mevcuttur. İşte bu çalışmada tarafların birbirlerine, hatta İslam alemine karşı verdikleri meşruiyet çabaları irdelenmektedir. Osmanlılar ile Anadolu Beylikleri arasındaki mücadelenin temelini, asalet, kutsiyet, veraset, gazilik ve adalet gibi hususlar teşkil eder. Osmanlılar bu konularda meşruiyet elde etme adına kendilerini Allah'ın övgüsüne mazhar olmuş, asil gazi ve adil gösterirken,karşı tarafı asaleti bulunmayan sıradan zalim gaspçılar olmakla suçlarlar. Buna mukabil, Anadolu Beylikleri de bir taraftan kendi meşruluklarını ispat etmeye çalışırken, diğer taraftan da Osmanlıların ithamlarına aynı şekilde mukabelede bulunurlar. Ayrıca, taraflar meşruiyet elde etme adına verdikleri mücadelede psikolojik mücadeleden, yani propagandadan da azami ölçüde istifade etmişlerdir.