Osmanlıcılık, Ulusçu Akımlar ve Masonluk Osmanlı İmparatorluğu'nda Tanzimat'tan Mütareke'ye Fransız Obediyansına Bağlı Mason Locaları

Paul Dumont

Osmanlı İmparatorluğu'nun son yüzyılı, Doğu ve Batı'nın "Büyük Hesaplaşma"sına tanıklık eder. Avrupa'nın gölgesi altında yürütülen modernleşme çabaları,bu hesaplaşmanın Osmanlı tarihindeki görünen yüzüdür. Karanlıkta kalan diğer yüzde ise, imparatorluk mirasını kendi çizdikleri haritalara paylaştırmak isteyen uluslararası güçlerin oynadıkları siyaset satrancı vardır. Masonluk, Osmanlı modernleşmesi üzerine çöken bu puslu havanın yarattığı başlıca tartışma konularından birisi olmuştur.

Paul Dumont, yakın tarihimizin arka planında yer alan mason localarını, Fransız arşiv belgelerine dayanarak tarafsız bir gözle inceliyor. Yeni Osmanlılar hareketiyle başlayıp ittihat ve Terakki'ye kadar uzanan siyaset kulvarında ilgi odağı olmayı bugün de sürdüren pek çok konu ve aktör, bu titiz araştırmanın ortaya koyduğu belgelerle tarih sahnesindeki gerçek yerlerini almakta.