Osmanlı Donanması (1572 - 1923)

Daniel Panzac

Cezayir'den Azak'a, Selanik'ten Muha'ya imparatorluğun birliğini ve toprak bütünlüğünü korumak, isyan eden sahil eyaletlerinde asayişi sağlamak, Venediklilere ve Çarlık Rusyası'na karşı mücadeleyi yürütmek… Tam üç buçuk yüzyıl boyunca Osmanlı donanmasının asli görevleri bunlar olmuştur. 1571'deki İnebahtı hezimetinden sonra sil baştan inşa edilen Donanma-yı Hümayun, varlığını devam ettirdiği süre boyunca kendini yenilemek için hep büyük bir çaba gösterdi ve önce kadırgadan kalyona, sonra da kalyondan zırhlıya geçişi başardı. Ancak bu süreç boyunca gitgide Batı'ya bağımlı hale gelmekten de kurtulamadı ve en sonunda bir kurum olarak Almanya'nın avucuna düştü. 1918'de de Alman imparatorluğu ile beraber tarihe karıştı. Osmanlı denizcilik tarihinin duayen ismi Daniel Panzac, Karadeniz, Ege ve Kızıldeniz'de kol gezen gemileriyle, zaferleri kadar yenilgileriyle, arı kovanı gibi çalışan tersaneleriyle, kurulan ve bozulan ittifaklarıyla; leventleri, korsanları ve Avrupalı mühendisleriyle Osmanlı donanmasının serüvenini capcanlı bir dille anlatıyor. Virginia Aksan'ın Türkçe baskıya yazdığı özel sunuş yazısında da belirttiği üzere Osmanlı Donanması, Türk denizcilik tarihi literatüründe kalıcı bir yapıtaşı özelliği taşıyor.