Nostaljinin Geleceği

Svetlana Boym

Yurtdışında savaşan İsviçreli askerlerin “yurt özlemi hastalığı”nın adı olarak teşhis edilen nostalji, zamanla “geçmişe duyulan özlem” hastalığının adı olurken, modernlik bir yandan ilerleme'nin nostaljiyi yeryüzünden sileceğine inandı, bir yandan ise bu şifası olmayan hastalığını ölesiye sevdi. Halen Harvard Üniversitesi Slav Dilleri ve Edebiyatları bölümünde öğretim üyeliğinin yanı sıra çeşitli sergilere imza atarak sanat kariyerini de sürdüren Svetlana Boym, nostaljiyi badireler atlatmış St. Petersburg, Moskova ve Berlin gibi kentlerin tarihsel coğrafyasında ve de Nabokov, Brodski ve Kabakov gibi modern sanatçıların eserlerinde gezinerek keşfe çıkıyor, sıradan göçmenlerin hatıra-eşya koleksiyonlarını mercek altına alıp, onulmaz nostaljikliğimizin köklerine inmeye çalışıyor. Hatırat, felsefi deneme, tarihsel analiz ve edebiyat eleştirisi gibi yazı türlerini özgün bir biçimde harmanlayan kitap, ulusal kimliği kişinin kendi kendini yaratma çabasına bağlayan kolektif nostalji mekânlarına uzanıyor. Kısacası, Boym “nostalji incelemeleri” gibi yepyeni bir araştırma alanı, yeni bir tipoloji veya sınıflandırma ve yeni bir estetik ortaya çıkarmayı başarıyor.