Savaşa Erken Sokulmuşuz

Nedim Yaşar Gürsoy

Birinci Dünya Savaşı (1. D.S.) Osmanlı Devletinin terekesi nedeniyle çıkmıştı. O savaşta ülkemiz ve bölgemiz, enerji zenginliği de dikkate alınarak bölüşülmüştü. Savaş, Osmanlı'nın paylaşımı için yapıldığından, Osmanlı'nın savaş dışı kalması mümkün değildi. Nitekim devleti yönetenlerin savaş dışı kalma yönündeki önerilerine dönemin emperyalist merkezleri itibar etmemişti. Kaldı ki, Osmanlı Devleti, Almanya'nın yanında savaşa katılmasa bile, hatta savaşı Almanya kazansa dahi, Osmanlı açısından
sonuç değişmeyecekti. Çünkü savaşın en büyük ganimeti Osmanlı topraklandır. Osmanlı'nın savaşa girişinin zamanı ve yöntemi tartışılsa dahi, savaş dışı kalması olanaksızdı.
"Ortada İstanbul'u almaya karar vermiş bir Çarlık oldukça, onu bundan menedebilecek yegane kuvvet olan
ingiltere de İttihat ve Terakki Fırkası (ITF)'ye yüz vermeyerek eski rejimi tuttukça, hükümet için Almanya ile ittifak yapmak çok zaruri bir netice oluyordu. Kaldı ki ittifak yapmak mutlaka harbe girmek değildi. Bir harp patladığı takdirde, yalnız olmaktansa memleket üzerinde en yakın istila ve fütuhat emelleri besleyenlerin karşı tarafındakilerle beraber olmak elbette en hayırlı yol görünüyordu.
Osmanlı'nın son bir asırdaki hayatı harici yardımlarla mümkün olmuştu. Avrupa'nın o zamanki kuvvet muvazeneleri sisteminde yalnız başına, müstakil ve sırf kendi kılıcına dayanarak bir siyaset yapamazdı." (Muhittin Birgen,)