Çevirmenlikte Meslekleşme ve Çevirmen Sertifikasyonu

Nazan Müge Uysal

Milattan önceki yıllara dayanan tarihiyle dünyanın en eski mesleklerinden biri olan çevirmenlik, küreselleşme ile birlikte daha fazla ihtiyaç duyulan ve dünyadaki ekonomik büyüklüğü giderek artan bir meslek dalı haline gelmiştir. Özellikle 80'li yıllardan sonra, salt dilsel ve metinsel boyutun ötesinde, çevirinin ortaya çıkmasında, oluşturulmasında ve kullanılmasında rol oynayan kültürel, sosyal ve toplumsal unsurların da araştırılması ve tartışılmasıyla birlikte çeviri ile ilgili çalışmalarda büyük bir “kültürel ve sosyal dönüşüm” yaşanmıştır. Hem çevirmenler hem de çevirmenlik birer araştırma öznesi olmaya başlamış, çevirmen eğitimi, çeviri ve yayın dünyası ve bu dünyada çevirmenin rolü, konumu, çevirmenlerin çalışma koşulları ve yaşadığı problemler, mesleğin geçirdiği süreç ve gelişimi, çeviri piyasaları, kalite standartları ve sektörel gelişmeler gibi konular tartışılmaya ve araştırılmaya başlanmıştır. Bu kitapta, çeviri eğitimi, çevirmen meslek örgütleri, çeviri sektörü gibi konulara değinilerek meslekleşme perspektifinden çevirmenliğin ülkemizdeki durumunu incelenmiştir.

Bir meslekleşme kriteri olan sertifikasyon/belgelendirme konusunda ülkemizde henüz somut bir uygulama bulunmamaktadır ancak Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından oluşturulan ve çevirmenliğin de dâhil edildiği ulusal yeterlilik sistemi çerçevesinde çeşitli çalışmalar yapılmaktadır. Kitapta, ulusal yeterlilik sisteminin aşamaları ve çevirmenlik için sürecin nasıl işlediği ayrıntılı bir biçimde irdelenmiştir. Ayrıca, başta Amerika, Avustralya, İngiltere ve Kanada olmak üzere dünyanın farklı ülkelerinde yapılan çevirmen sertifikasyonu uygulamalarına ve çevirmenlik ile ilgili bilgilere de yer verilmiştir.