Mir'e Mektup

Jan Dost

Ehmede Xanî'yi mi anlatır Mir'e Mektup? Görünürde öyle... Görünen nedir peki? Yetişkin bir erkek, bir âşık, bir yazar, bir düşünür. Bir ölüm, daha doğrusu bir ölüm biçimi, nereden (kimden) ve nasıl geldiği zehrin, okunamaz bir hale gelen bir mektup (Ehmede Xanî'nin mektubu) kime, kimlere yazılmıştır? Görünürde Mir'e, yani iktidara, nedir iktidar? Foucault'ya koşalım: "Oysa gerçekte iktidar ilişkiler demek; az çok örgütlenmiş, piramit gibi koordine edilmiş bir ilişkiler yumağı..." Jan Dost, tüm roman boyunca soruyor, "Okunamazlık bir kader midir? Kaderin cilvesi mi yoksa?" Bu anti-biyografik zamanaşımı romanı, Ehmede Xanî'yi Foucault'nun Doğruyu Söylemek kitabındaki parrhesia kavramı üzerinden tartışmaya açıyor. Xanî, doğruyu, doğruları söylediği-yazdığı için mi öldürüldü? Belki de... Önemli bölümleri silinmiş bir mektupla nereye kadar gidebiliriz ki? Jan Dost, "hiçbir yere!" diyecektir hiç kuşkusuz. Geçerken söyleyivermiştim Mir'e Mektup'un bir aşk romanı olduğunu, ekliyorum şimdi fırsat varken: Evet aşk var, evet erotizm var, evet aklın kanlı iktidarı var, sözcükler var, gökten mürekkep yağıyor evet, başka, başka şeyler de var bu çok-katmanlı yapıta dair altı çizilmesi gereken...