Milletlerin Zenginliğinin Ölçülmesi

_{Ulusal Hesaların Ekonomi Politiği}

E. Ahmet Tonak, Anwar Shaikh

Bu kitap, ülkelerin üretimlerinin ölçümü için farklı bir temel sunmakta ve bunu II. Dünya Savaşı sonrası dönem için ABD ekonomisine uygulamaktadır. Elde edilen sonuçlar, konvansiyonel ulusal muhasebe yoluyla sağlanmış istatistiklerden, eğilimlerden köklü bir biçimde farklıdır. Konvansiyonel ulusal muhasebe, askerî, bürokratik ve finansal faaliyetleri yeni zenginlik yaratımı olarak tasnif ettiği için temel ekonomik büyüklükleri ciddi bir biçimde çarpıtır. Oysa, Shaikh ve Tonak'a göre, söz konusu faaliyetler, kişisel tüketim gibi, icraları sırasında toplumsal zenginliği kullandıkları için toplumsal tüketim olarak sınıflandırılmalıdırlar. Bu iki yaklaşım arasındaki fark, sadece temel ekonomik ölçümleri değil, aynı zamanda gözlemlenen büyüme ve durgunluk eğilimlerinin kavranışını da etkilemektedir. Bu durum da, günümüzde hızla artan askerî, bürokratik ve ticari istihdam dikkate alındığında, hem teori hem de siyaset için hayati öneme sahiptir."Değer, artık değer ve sömürü oranı, Marksist politik iktisadın saf ve kritik kavramlarıdır. Kapitalist bir toplumu kavramada bunlar belirleyici analiz araçlarıdır. Öte yandan, bu doğrultuda bir incelemeyi ampirik olarak başlatmak istediğimizde piyasaların bize sunduğu olgular, bilgiler, istatistikler fiyat, üretim değeri, kâr, kâr oranı, gibi terimlerle ifade edilir. (...) Ne var ki, bu yerleşik terim ve istatistik kategorileri kullanılarak yapılan bölüşüm, sömürü, sermaye birikimi incelemelerinin sınırları vardır; politik iktisadın öngördüğü kavrayış inceliğine ulaşamazlar. A. Shaikh ve E. A. Tonak'ın yapıtı bu iki analiz biçimi arasındaki köprüleri kuruyor; "kaba" istatistik kategori ve terimlerinin, Marksist çözümlemenin kuramsal araçlarına dönüştürülmesinin yöntemlerini geliştiriyor ve böylece kapitalizmin kavranması doğrultusunda önemli bir açılımı gerçekleştirmiş oluyor." -Korkut Boratav-"Bu kitap, ulusal muhasebenin konvansiyonel yolla hesaplanmasıyla Marksist kategorilerle ölçülmesi arasındaki fark üzerine klasik bir çalışma olacak. Kitapta tartışılan artık değer oranı ile üretken olmayan emekçilerin sömürü oranı arasındaki farklılık yeni ve aydınlatıcıdır." -Ernest Mandel-"Bu çalışma, ulusal servetin ve gelirin kavramsallaştırılması ve ölçülmesine ilişkin geniş literatüre parlak bir katkıdır. Bu literatürü oluşturan üç önemli geleneği -klasik, Marksçı ve neoklasik- derinlemesine ele almakta, aralarındaki farklılıkları ve benzerlikleri açıklamakta ve II. Dünya Savaşı sonrası ABD için orijinal istatiksel ölçümler sunmaktadır. Bu kitabın uzunca bir süre standart bir başvuru kaynağı olacağını öngörüyorum." -Paul Sweezy-