Osmanlıda Seyahatname Yazarlığı ve Ümit Burnu Seyahatnamesi

Mehmet Ziya Kantaş

Tarihçe; geçmişi, bugünü ve geleceği anlamanın en önemli anahtarı olarak görmelidir. Tarihsel olayları bu çerçevede inceleyerek günümüzdeki mevcut durumla bağlantı kurmalı ve geleceğini bu duruma göre şekillendirmelidir.

Bu çalışmada altı yüz yıl boyu üç kıtaya yayılmış Osmanlı İmparatorluğu'ndaki bazı Müslüman seyyahlar ve eserlerini araştırarak tarih yazıcılığına etkisi incelendi. Bu seyyahların çeşitli nedenlerle yapmış oldukları seyahatnamelerle İslam Dünyası'na önemli katkıları olmuştur. Türk dünyası açısından da çok önemli getirisi olmuştur. Yapılan tarih araştırmaları sırasında bu eserlerden de yararlanılmamsı tarihçinin işini kolaylaştırmaktadır. Türk-İslam tarihinde önemli bir yer işgal eden bu seyyahların osmanlı ile ilişkileri Osmanlı'nın büyüyüp topraklarını genişlitmesinden sonra başlamıştır. Şöyle ki Osmanlı'nın zamanla önemli ticaret yollarına sahip olması ve imparatorluk seviyesine yükselmesinden sonra dünyaca tanınması bu konuda önemli bir aşama kat etmesini sağlamıştır. Dünyanın önemli bir gücü olan Osmanlı'dı sadece ticaret amaçlı yapılan seyahatler olmamıştır. Bu seyahatnameler değişik amaçlarla yapılmıştır. En nihayetinde bu seyahatnameler ve bu yolculukları yapanların yazdığı eserleri tarih araştırmalarında kullanmaktayız. Ama ecdadımızın yıllar önce yazmış oldukları bu şaheserlere gereken önem verilmemiş ve Osmanlıcadan Türkçe'ye çevrilmemiştir. Buna karşın Avrupa devletleri bu tür eserlere bizden fazla önem vermektedir.