Maksim Gorki

1868’de Rusya’da doğdu. Babasını beş yaşında kaybetti, annesinin yeniden evlenmesi üzerine büyükbabasının yanına gönderildi. Ancak birkaç ay okula gidebildi; sekiz yaşından itibaren çeşitli işlerde çok ağır koşullarda çalışmaya başladı. Böylece Rus işçi sınıfının yaşamını çok yakından tanıdı. Gerçek adı Aleksey Maksimoviç Peşkov yerine Rusçada “acı” anlamına gelen Gorki soyadını aldı. İlk öyküsü "Makar Çudra" (1892) Tiflis’te çalıştığı dönemde yayımlandı. Dergilerde yayımlanan ilk öykülerinin ardından, en iyi öykülerinden sayılan "Yirmi Altı Adam" ve "Bir Kız"la (1899) birlikte ünü hızla yayıldı. İlk romanı Foma’yı (1899), Üçler (1900) izledi. Ana (1906) adlı romanını Rus devrimci hareketine adadı. 1902’de Ayaktakımı Arasında adlı ünlü oyununu yazdı. “Fırtına Kuşunun Türküsü” adlı şiiri, hem yayımlandığı derginin (Jizn) kapatılmasına hem de yazarın tutuklanmasına neden oldu; ancak dış ülkelerden gelen protestoların da etkisiyle Gorki salıverildi. 1905 Devrimi’nde önemli bir rol oynayan Gorki, 1906’da önce ABD’ye gitti, ardından İtalya’da yedi yıl siyasi sürgün olarak yaşadı. 1913’te ülkesine döndü, Rusya’nın Birinci Dünya Savaşı’na girmesine ve 1917’de Bolşeviklerin iktidara gelmesine karşı çıktı. Ancak 1919’dan sonra Lenin hükümetiyle işbirliği içine girdi. 1913-1923 yılları arasında başyapıtı sayılan Çocukluğum, İnsanlar Arasında ve Benim Üniversitelerim’den oluşan otobiyografik üçlemesini yayımladı. Devrim sonrası yaşadığı düş kırıklıklarından ötürü 1921-1928 yılları arasında İtalya’da kaldıktan sonra Stalin döneminde Sovyetler Birliği’ne döndü. 1934’te kurulan Sovyet Yazarlar Birliği’nin ilk başkanı oldu. Toplumcu gerçekçilik olarak adlandırılan edebiyat yaklaşımının ortaya atılmasına katkıda bulundu. Son dönem yapıtlarının hemen hepsinde devrim öncesi yılları ele aldı. 1936’da kuşkulu bir ölümle Moskova’da hayata veda etti.