Kutadgu Bilig'den Seçmeler

Yusuf Has Hacib

Kutadgu Bilig 11. yüzyılda Yusuf Has Hacib tarafından kaleme alınmış bir mesnevidir, bir siyasetname, bir nasihatname; kutluluğa ulaştıran bir tiyatro örneği, bir münazara hatta bir manzum roman. O, hükümdardan vezire, zanaatkârdan hizmetçiye okuyup anlayabilen herkesin bir şeyler bulabileceği bir felsefe kitabıdır. O; adaletin, mutluluğun, aklın ve akıbetin somutlaştığı ölümsüz bir eserdir. Eserin tamamında insanı kutlu kılacak değerler, akıl, bilgi, adalet, doğru kanun, dürüstlük ve bunlara sahip olması gereken yöneticilerin vasıfları üzerinde durulur. Bunlarla Kutadgu Bilig yani kutlu edecek bilgiler anlatılır. Kut, kutsal bir güç olup insana Tanrı tarafından verilir, bu vasfıyla devlet otoritesi anlamına gelir. Türk töresinde yöneticinin yani beyin kut sahibi olması gerekir. Balasagunlu Yusuf'un çağlar öncesinden yankılanan sesine kulak vermenin vaktidir: Hayat tamamı tamamına üç gündür; bundan ötesi birkaç rüya ve gecedir. Bu üç günden biri yarındır, biri dündü geçti; bugünkü hayat acaba yarına ulaşır mı?