Kemal Derviş

_{Bir "Kurtarıcı" Öyküsü}

Sefa Kaplan

Kemal Derviş'in Washington'dan Türkiye'ye gelişinden bugüne yaşanan süreç, Oğuz Atay'ın ifadesiyle "çocuk kalmış bir toplum" olduğumuzu bir kez daha serdi gözler önüne. Beklentilerle tesellilerin, ithamlarla temennilerin birbirine karıştığı bu süreçte, şizofren bilinçaltımız kadar, paranoya ile beslenen zihniyet kalıplarımız da yeterince sergileme fırsatı buldu kendisini. Kabul veya itiraf etmek gerekir ki, bütün bu olgular en somut biçimiyle medyaya yansıdı ve medya tarafından yansıtıldı. İletişimbilimcilerin savunageldiği gibi, medya bir toplumun aynasıysa şayet, yaşanan süreçte "ayna"ya yansıyan görüntünün sağlıklı olduğunu söylemek mümkün değil ne yazık ki.
...

Bu anlamda, Kemal Derviş'in isim olarak değil ama "kavram" olarak bir turnusol kağıdı işlevi gördüğü söylenebilir rahatlıkla. Bu kitabın amacı da, "Kemal Derviş tarihçesi"nin sınırları dahilinde ve öncelikle medya özelinde, yaşanan süreci anlamlandırma çabasından ibarettir.

Sözü edilen anlamlandırma yapılmaya çalışılırken, doğal olarak Kemal Derviş'in medyaya yansıyan veya medyanın yansıttığı "görüntü"lerinden hareket edildi. Çelişki çeşitliliği şaşırtıcı değildi bu nedenle. Şaşırtıcı olan, bu çelişkilerin, yine medya tarafından içselleştirilme ve benimsenme biçimiydi.
(Kitabın İçinden)

Deneyimli gazeteci Sefa Kaplan, Kemal Derviş hakkında yazılanları, söylenenleri eleştirel bir şekilde derledi, Derviş'in değişik vesilelerle yapmış olduğu konuşmaları buldu, Prof. Şerif Mardin, Prof. Asaf Savaş Akat, Cengiz Çandar, Ali Bayramoğlu gibi yakınlarıyla görüştü.

Sonuçta ortaya çıkan Kemal Derviş, Bir "Kurtarıcı" Öyküsü, yalnızca bir biyografi değil. Kaplan, aslında, kenarları kıvrılmaya, siyahbeyaz ayrıntıları kaybolmaya, yüzlerdeki çizgileri ve bakışlardaki umut ışığı sararmaya yüz tutsa da tipik bir Türkiye fotoğrafı sunuyor bize.

Bu fotoğrafın merkezinde ne zamandır Kemal Derviş var. Fakat Derviş, sanıldığı gibi, ince siyasi laboratuvar çalışmalarından, kılı kırk yaran hesaplardan, Ankara labirentlerinde gerçekleştirilen üstü kapalı veya önü açık pazarlıklardan sonra dahil edilmedi bu fotoğrafa. O zaten fotoğrafın içinde bir yerlerde duruyor, bir yerlerde biraz bulanık da olsa görünüyordu. Ama bir "kurtarıcı", bir "mesih" gibi ülkeye kesin dönüş yapmasıyla çok şey değişti.

Derviş geldiği andan itibaren, tam bir turnusol kağıdı işlevi görüyor. Bu kitabın temel amacı da Derviş'i anlatırken bugün yaşanan süreci anlamlandırmaktır. Kemal Derviş sayesinde görünür hale gelen Türkiye fotoğrafı giderek netleşiyor: Kitabımızın bu netleşmeye bir katkı olarak okunmasını dileriz.