Kadınları Çalıştırma Cemiyeti 1916-1923

_{Osmanlı İmparatorluğu'nda Savaş Yılları ve Çalışan Kadınlar}

Yavuz Selim Karakışla

Birinci Dünya Savaşı, insani kayıpların ve toplumsal yıkımların dehşeti nedeniyle “büyük savaş” olarak anılır. Savaşa katılan ülkelerin ordularında yaşanan kayıplar kadar geride kalanların yaşadığı zorluk ve sıkıntılar da bu bağlamda değerlendirilir. Diğer pek çok imparatorluk gibi Osmanlı İmparatorluğu da, bu savaşla beraber imparatorluk vasfını yitirirken muazzam bir alt üst oluş yaşadı. Cephelerde binlerce askerin hayatını kaybetmesi, geride açlık ve yoksulluk sarmalına kapılan binlerce dul ve yetim bıraktı. Ancak bu insani facianın bir diğer yüzünde ise iktisadın soğuk yüzüyle bekleyen geçim derdi, istihdam ve ordunun ihtiyaçları gibi kalemler sıralanıyordu.

Yavuz Selim Karakışla, Kadınları Çalıştırma Cemiyeti (1916-1923) başlıklı bu araştırmasında, Birinci Dünya Savaşı sırasında yaşanan toplumsal yıkıma başka bir açıdan yaklaşıyor. Kadınların işgücüne katıldığı, iktisadın seferberlik haline galebe çaldığı, sosyal alanda dönüşümün yaşandığı bir tarih kesitine yoğunlaşıyor. Devlet, savaş ve iktisadi rasyonalizasyon çerçevesinde yeniden biçimlenen emek süreçlerinin, kadınların toplumsal statülerinde nasıl değişikliklere sebep olduğunu araştırıyor.

Kadınları Çalıştırma Cemiyeti (1916-1923) yalnızca siyasi tarihle sınırlı kalmayan, toplumsal cinsiyet, kadın tarihi ve emek tarihi literatürüne de katkıda bulunan, ayrıntılı bir araştırma...