Kent Yoksulluğu ile Mücadele Rejimi: Sultanbeyli Örneği

İlker Şahinoğlu

“Tapu olayı yok zaten. Tapu olmadı mı memleketten gelen insanların tamamı tapu yok diye burada cüzi fiyatlarla arsalar almışlar. Tapu nedir bilmiyor ki. Basımı sokacak bir yerim olsun da. Mesele odur.” “Burayı tercih ettik çünkü ucuzdu. Özellikle kenar mahallelerde merkeze kıyasla daha da ucuz. Merkezde kiralar 1200-1500 TL ise burada 500, 600, 700 TL. Bunu tercih ediyor vatandaş. Çünkü dar gelirli insanlar.” “Düşük kira. Adam kirasını düşünüyor. Bütçesini düşünüyor. Burası kırsal kesim olduğu için biraz daha ucuz.” Özellikle 1980'lerin sonlarında yoğun göç hareketlerine maruz kalan Sultanbeyli, sağladığı enformel imkanların etkisiyle 55 yılda 400 nüfuslu bir köyden 330 binden fazla nüfusa ev sahipliği yapan bir ilçeye dönüşmüştür. Bu süreçte Dünya'yı ve Türkiye'yi etkileyen yapısal ekonomik dönüşüm, Sultanbeyli'de de etkisini göstermiş, ilçedeki yoksullar da yaşamlarını etkileyecek bu dönüşümden paylarını almışlardır. Fırsat
olarak görülen çeşitli enformel istihdam imkânlarına erişimde yaşanan sıkıntılar ve enformel konut piyasasında görülen formelleşme eğilimi yaşamın yoksullar için Sultanbeyli'de zorlaşması sonucunu doğurmuştur. İlçeye farklı dönemlerde göçen kesimler farklı imkânlara sahip olmuş, dolayısıyla yoksullukla mücadelede konumlanmaları da farklılaşmıştır. Bu konumları ve stratejileri anlamaya yönelik olarak kaleme alınan bu çalışmada sosyal yardım alan veya sosyal yardıma başvurmuş yoksullar, ilçede yoksulluğu daha önce deneyimlemiş ilçe sakinleri, muhtarlar, ilçede sosyal yardım ve sosyal hizmet alanında çalışan kamu personelleri ve bu alanda faaliyet gösteren STK yetkilileri ile gerçekleştirilen derinlemesine görüşmelerden elde edilen bulgulara yer verilmektedir. Bu görüşmeler doğrultusunda sosyal yardım, konut ve istihdam alanlarında ilçenin durumunda ve yoksulların bu alanlarda yoksullukla mücadele için takip ettikleri geçim stratejilerinde görülen dönüşüm süreci tartışmaya açılmaktadır.