İş Sağlığı ve Güvenliği

İlhami Söyler

İş sağlığı ve güvenliği, multidisipliner bir alandır. Yani, konunun sosyal (iş hukuku) boyutu yanında, sağlık (meslek hastalıkları) ve teknik (güvenlik ve iş kazaları) boyutu da bulunmaktadır.
İş sağlığı ve güvenliği, görünüşte iş hukukunun bir alt dalı gibi algılansa da ondan daha kapsamlı bir disiplini ifade ediyor. Öyle ki, iş (çalışma) hukuku içerik itibariyle sadece işçi-işveren üzerinde yoğunlaşırken, iş sağlığı ve güvenliği işçiler yanında, kamu görevlileri ile çırak ve stajyerleri de kapsamaktadır. Konunun sağlık ve güvenlik boyutu da dikkate alındığında gerçekten de iş sağlığı ve güvenliğinin bir taraftan multidisipliner, bir taraftan da son derece komplike (karmaşık ve zor) bir disiplini ifade ettiği izahtan varestedir.
İş sağlığı ve güvenliği, büyük ölçüde bir iş hukuku alt dalı olarak algılanmış olsa bile, meselenin önemi ve ciddiyeti çok daha fazladır. Zira Dünya'da ve ülkemizde her gün onlarca insan iş kazası veya meslek hastalığı sonucu ölmekte veya çalışamaz hale gelmektedir.
Kanunun yasal alt yapısını oluşturan 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu; Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO)'nin norm ve direktiflerine göre hazırlanan iyi bir yasa olmasına rağmen, maksadın temini bakımından, yani iş kazaları ve meslek hastalıklarının önlenmesi bakımından yeterli olduğu söylenemez. İş kazaları ve meslek hastalıkları sonucu artan ölüm ve yaralanma olgusu, zaten bunu teyit etmektedir. Bu noktada kanunun bir de psiko-sosyal boyutu tezahür etmektedir. Söz gelimi işverence verilen kaskı başına, gaz maskesini yüzüne geçirmeyen bir çalışana nasıl bir eğitim-bilgilendirme yapılmalı ya da caydırıcı bir telkinde bulunulmalıdır?

Bu tespit ve düşünceler ışığında kaleme alınan İş Sağlığı ve Güvenliği başlıklı bu kitabın hazırlanmasında değerli bilim adamlarının ve pratisyenlerin bilgi ve tecrübeleri yanında İş Sağlığı ve Güvenliği Örgütünün (Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile diğer birimlerin) uygulamalarından da azami derecede istifade edilmiştir.
Bu çerçevede amacımız; hukuk, mühendislik ve mimarlık, iktisat-işletme fakülteleri ile meslek yüksekokullarında okutulan iş sağlığı ve güvenliği dersinin, bir ders kitabı ölçeğinde ve formatında öğrenciye sunulmasıdır.
Gerek eğitim ve öğretimde, gerekse tatbikatta başvuru kaynağı olarak da her zaman ihtiyaç duyulması nedeniyle İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği, İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik ile İşyeri Hekimi ve Diğer Sağlık Personelinin Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik kitaba eklenmiştir.

(Tanıtım Bülteninden)