Yol Gösteren Öğütler

_{Klasik Arap Edebiyatından}

İbrahim Fidan

Öğütler, tecrübelerin nesilden nesle, seleften halefe intikalini sağlayan hazine değerindeki sözlerdir. Bu nedenle Arap edebiyatında, öğüt içerikli sözleri ifade etmek için “vasiyet” terimi kullanılmıştır. Çünkü öğüt, tükenmeyen bir sermaye ve sonraki nesillere bırakılabilecek en değerli miras kabul edilmiştir. İnsanların tecrübelerini ve bilgi birikimlerini ihtiva eden bu sözler, içerik bakımından hayatın hemen her alanını kuşatan bir mahiyet arz etmekte olup her biri sanki ortak bir aklın ürünü gibidir.

Bu çalışmada, muhtelif şahsiyetlere ait, nesir türündeki yetmiş öğüt pasajı seçilerek bir araya getirilmiş ve bunlar, söylendiği dönemlere göre sınıflandırılarak Türkçeye çevrilmiştir. Arap edebiyatına özel ilgi duyan veya bu alanda uzmanlaşmak isteyenlerin daha iyi istifade edebilmesi için orijinal metin ve çeviri karşılıklı sayfalarda yer alacak şekilde, bir arada sunulmuştur. Ayrıca çalışmanın giriş bölümünde öğüt kavramı, Arap öğüt edebiyatı, öğütlerin muhteva, dil ve üslup özellikleri gibi konularda da kısa bilgi verilmiştir.

İslâm öncesi dönemden Endülüs Emevîleri'ne kadar uzanan bir zaman aralığına ait olan bu pasajlarda, bir annenin evlenecek kızına nasihatinden bir bilgenin halifeye tavsiyelerine varıncaya kadar hikmet dolu pek çok söze şâhit olacak, muhtemelen kendinizi bazen söyleyenin bazen de dinleyenin yerine koyacaksınız. Bu kitap, akıl, bilgi ve tecrübeyi, sözün gücü ve büyüsü ile birleştiren öğütlerin aydınlatıcı kılavuzluğuna ayna tutmayı başarabilirse kendisi ile amaçlanan gayeyi yerine getirmiş olacaktır.