Hobart Paşa'nın Anıları

Kansu Şarman

Ebedi uykusuna İstanbul'da yatmış İngiliz asıllı bir Osmanlı paşası: Hobart Paşa... 1869 Girit İsyanı'nı bastırmış, 1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı'nın Karadeniz Cephesi'nde boşa giden başarılar kazanmış bir asker... Ve daha fazlası: Köle tacirlerinin korkulu rüyası, ABD İç Savaşı'nın abluka yarıcısı ve İngiliz Bahriyesi'nin yaramaz çocuğu... Bu soğukkanlı ve meraklı maceraperest, ömrünün son demlerinde Boğaziçi kıyılarında kaleme aldığı anılarıyla, okuyucularını 19. yüzyılın kendine has dünyasına götürüyor. Charles Hobart Hampden, ya da Hobart Paia (1822-1886) İngiltere'de soylu bir ailenin üyesi olarak doğdu. eğitiminin ardından, denizciliğe merakı dolayısıyla 1835'te İngiliz Bahriyesi'ne girdi, 1842'de subay oldu. Üç yıl kadar, Güney Amerika kıyılarındaki kaçak köle tüccarlarıyla mücadelede görevlendirildi. Kırım Savaşı'nın (1853-56) Baltık Cephesi'nde Ruslara karşı savaştı. 1861'de albaylığa terfi edildi. Savaşsız geçen dönemlerde subaylara serbest çalışma hakkı tanınmasından yararlanarak, ABD İç Savaşı'nda (1861-65) Kuzey'in kuşattığı Güney limanlarında abluka yarıcılık yaptı. Abluka altındaki şehirlere tüketim malları ve silah sattığı zaman boyunca yakalanmaması, ona büyük ün ve para kazandırdı. 1867'de yeni maceralar aramak üzere Akdeniz gezisine çıktı. Osmanlı Bankası direktörü olan ağabeyi Lord Vere Henry Hobart'ın yardımızyla Osmanı devlet adamlarıyla tanıştı. Keçecizâde Fuat Paşa'nın teklifiyle Osmanlı Bahriyesi'ne katılarak 1869'da Girit İsyanı'nın bastırılması işini üstlendi. Başarısı üzerine koramiralliğe terfi edildi. 1877-78 Osmanlı-rus Savaşı'nda Karadeniz Donanması komutanıydı. Kaybedilen topraklardan Osmanlı ülkesine sığınmak zorunda kalan halkın tahliye sürecinde görev aldı. 1881'de Osmanlı Donanması komutanı oldu. 1886'da rahatsızlandı ve tedavi için gittiği İtalya'da öldü. Vasiyeti üzerine İstanbul'da Haydarpaşa İngiliz Mezarlığı'na gömüldü.