Hitler Almanyası'nda Berlin Sefirliği Hatıralarım (1939-1942)

R. Hüsrev Gerede

Yıl 1939. İnsanlığın üzerine kâbus gibi çöken 2. Dünya Savaşı'nın başladığı dönemde, Hüsrev Gerede Japonya'dan Berlin'e büyükelçi olarak atanır. Almanya'nın Polonya'yı işgal ettiği 1 Eylül 1939 tarihinden iki gün sonra başladığı görevine 27 Temmuz 1942'ye kadar devam eder. Yaklaşık üç yıl boyunca Almanya ve Türkiye arasındaki ilişkilerin sağlıklı yürümesi ve Türkiye'nin tarafsızlık kararının önemini anlatmak için çalışır.

Bu dönemde, savaşa dahil olan bütün devletlerin dış politikaları, devlet adamları ve bire bir şahit olduğu Almanya'nın tutumu hakkında oldukça ayrıntılı bilgi sahibi olur. Yaşadıklarını ve gözlemlerini günü gününe not alır.

Gerede'nin o yıllarda tuttuğu notlarından yola çıkarak 1960 yılında kaleme aldığı ve aile arşivinden fotoğraflarla zenginleşen anıları, İlber Ortaylı'nın kitabın önsözünde işaret ettiği gibi “Cumhuriyet'in kuruluşu ve bilhassa 2. Harp'teki dış politika açısından bize oldukça düzgün ve doğru bir malumat verecek”.