Meşşai Felsefede Tanrı'nın Bilgisi Meselesi

Hasan Tanrıverdi

Düşünürlerin Tanrı-âlem ilişkisi ile ilgili görüşlerini şekillendiren esas unsurun, sahip oldukları Tanrı tasavvuru mu yoksa âlem tasavvuru mu olduğu tartışmalı olmakla birlikte, bu unsurlardan esas belirleyici olanın Tanrı tasavvuru olduğu görüşünün daha çok taraftar bulduğu görülmektedir. Tanrı-âlem ilişkisinin şekillenmesinde etkili olan faktörün Tanrı tasavvuru olduğu

öğretisinde öne çıkan en önemli sıfat Tanrı'nın bilgisidir. Zira bilgi sahibi olmayan bir varlığın, âlemi bir düzen üzere yaratmasına ve varlığını devam ettirmesine ihtimal verilmemiştir. Bu nedenle âlemin canlıların yaşamlarını sürdürebilmeleri için uygun tarzda dizayn edilmesi, Yaratıcısının bilgi ve kudret sahibi bir varlık olduğunun göstergesi olarak kabul edilmiştir. Bu da, Tanrı'nın bilgisinin mahiyeti, özellikle de Tanrı'nın bilgisi ile objesi arasındaki ilişkinin mahiyeti üzerinde, günümüze

kadar devam eden birçok tartışmanın ortaya çıkmasına yol açmıştır. Bu çalışmada, Tanrı'nın bilgisi çerçevesinde ortaya çıkan meselelere, Meşşâî filozofların yaklaşımları, günümüz din felsefesi zaviyesinde ele alınmıştır. Bu bağlamda günümüzde konuyla ilgili devam eden çalışmalara da olumlu katkı sağlayacağı düşünülmektedir.