Çöl Kaynaklı Tozların İnsan Sağlığı ve Bitkiler Üzerindeki Etkileri

_{Adıyaman - Diyarbakır- Elazığ ve Şanlıurfa Örnekleri Üzerinden}

Harun Reşit Bağcı, M. Taner Şengün

Günümüzde doğal çevre koşullarında yaşanan bozulmaya ve iklim değişimlerine bağlı olarak canlılar için yaşam koşulları zorlaşmaktadır. İnsanlar ve bitkilerde pek çok yeni hastalığın ortaya çıkmaya başladığı görülmektedir. Doğal döngü içerisinde canlıları etkileyen önemli unsurlardan biri de çöllerden kaynağını alarak, rüzgârlar vasıtasıyla çok uzak bölgelere taşınabilen çöl tozlarıdır. Etkisini artırdığı dönemlerde sosyal hayatı ve ekonomik faaliyetleri olumsuz etkileyen çöl tozları, aynı zamanda astım, bronşit, amfizem gibi hastalıkları tetiklemekte, cilt ve göz hastalıkları başta olmak üzere daha birçok sağlık problemine neden olmaktadır. Araştırmalarını doğal ortam insan ilişkileri üzerine kurmuş olan Coğrafya biliminin temel ilkeleri doğrultusunda gerçekleştirilen bu çalışmada çöl tozlarının insan sağlığı, sosyo-ekonomik faaliyetler ve bitkiler üzerindeki etkileri Fırat Üniversitesi (FÜBAB) tarafından desteklenen bir proje kapsamında araştırılarak, önemli sonuçlara ulaşılmıştır. Elde edilen verilerin çöl tozu taşınımından bazı dönemlerde yoğun olarak etkilenen Türkiye'de çöl tozlarının insan sağlığı ve tarımsal faaliyetler üzerindeki etkileri konusunda farkındalık yaratması ve konuyla ilgili literatüre katkıda bulunması ümit edilmektedir.