Hangi Sağ

Attila İlhan

Ne konuştuk, Osmanlı'da ulusal burjuva yoktu, İttihatçılar'dan başlayarak ulusal burjuva yaratma çabasına girişilmiş, Cumhuriyet'ten sonra da bu çaba sürdürülmüştür. Devrimi, bizde bürokrasi, aydınlar ve eşrafla bütünleşmiş halkın oluşturduğu ‘tarihsel blok' yaptı, başarı kazanınca da şu son derece zor durumla karşılaştı: Gelişmiş bir burjuvazi olsa, kültürünü de yaptığı için, üstyapısı ya hazır ya hazıra çeyrek kala olacak, devrimden sonra da bu üstyapı ‘resmileşecek'. Klasik gelişme şemasına uygun ülkelerde böyle olmuş. Gel gör ki bizde komprador burjuvazisi var, bunun kültürü ve üstyapısı derseniz tatlısu Frenkliği! Onun için yeni Cumhuriyet, ilk günden başlayarak öyle kırma ve taklit bir üstyapı tehdidiyle karşı karşıya kalıyor." - ATTİLÂ İLHAN