Genel Hukuk Teorisi ve Marksizm

Evgeny B. Pasukanis

Pasukanis, kitabının 2. baskısına yazdığı önsözde “Marksist hukuk genelkuramı eleştirisi[nin] henüz başlangıç aşamasında“ olduğunu söylüyordu.Almanca baskıya önsözde de, kitabını “burjuva hukuk biliminin metafizik,biçimsel-mantıksal veya en iyi ihtimalle tarihsel evrimci yönteminekarşı, maddeci-devrimci bir diyalektik yöntem geliştirme görevininyerine getirilmesi yolunda alçakgönüllü bir girişim” olarak tanımlıyordu.Ne yazık ki, bu alçakgönüllü girişim, Sovyet Devrimi'nin aldığı yönelimnedeniyle hem siyasal hem de hukuksal bakımdan kadük kalmış ve bugündahi Marksist hukuk genel kuramı eleştirisi henüz başlangıç aşamasınıaşamamıştır.

Evgeny B. Pasukanis'in Genel Hukuk Teorisi ve Marksizm çalışmasınınyetmiş beş yıl sonra yeniden okunması, çağdaş Marksist yazınınsürekli kendi içine/üzerine kapanarak, tamamen kapalı bir dile ve havageçirmez bir tartışma alanına sıkışmasının sakıncalarını bertaraf edecek;Marksizmde incelenmesi gereken, örneğin hukuk gibi, büyük ve gerçeksorun alanları olduğunu ortaya koyarak hatırlatması bakımından yararlıolacak; bunun yanı sıra, hukuk alanında çalışan ve düşünsel olarakhukukun deli gömleğine girmeyi sürekli reddeden, ancak hukukçu olmapratiklerinin zorlaması altında bunalan hukukçuların, eleştirel bir hukukkuramı üzerinde çalışmalarının önünü açabilecek bir girişimdir. Köklüeleştirisine rağmen yine de eleştirdiği kavramların uygulanmasınakatlanmak ve aracılık etmek zorunda olan hukukçunun, düşünseltatminsizliğinin yaratacağı hayal kırıklığının önüne geçecek, en azındanbunu tahammül edilebilir kılacak tek yol, bizzat eleştirinin de önemli birdevrimci pratik olduğunun kabul edilmesidir.