Böyle Buyurdu Zerdüşt

Friedrich Wilhelm Nietzsche

Alman, filozof. Evrendeki yaratıcı gücün simgesi olan Üstinsan kuramını ortaya atmakla ünlüdür. 15 Ekim 1844'te Lützen yakınında Röcken'de doğdu, 25 Ağustos 1900'de Weimar'da öldü. Polonyalı bir aileden gelen büyükbabası gibi babası da papazdı. Babasının 1849'da ölmesi üzerine annesiyle Naumburg'a giderek Bürgerschule'ye verildi. 1858'de Fichte, Schlegel, Klopstock ve Ranke gibi ünlü Alman aydınlarının okudukları Pforta'ya yazıldı. Daha önce edindiği alışkanlıklarla bağdaşmayan bu öğrenim kurumunun düzenini sıkıcı buldu, istediği gibi şiir yazamamaktan yakınmaya başladı. Arkadaşlarıyla anlaşmak Germania adlı derneği kurdu. Burada şiir, kültür tarihi, felsefe tartışmaları, konuşmalar düzenleniyor, bir yandan da Shakespeare, Byron, Hölderlin gibi ozanlarla ilgili çalışmalar sürdürülüyordu. Nietzsche, bu demekte okunnıak için yazdığı, Byron'la ilgili bir yazısında, ilk kez "Ustinsan" (Ubermensch) kavramını ortaya attı. Schumann, Chopin, Wagner ve Tristan'la ilgilendi, onlara karşı duyduğu sevgiyi, saygıyı içeren yazılar yayımladı. Gene bu arada Yunan düşüncesine yakınlık duydu, özellikle Yunan ozanı Theognis üzerinde çalıştı, onun "iyi-soylu", "kötü-soysuz" kavramlarına dayalı yeni yorumlara girişti. 1864'te Pforta'yı bitirip Bonn Universitesi'ne girdi, dil bilgini Ritschel'in öğrencisi oldu. Filoloji, tanrıbilim, felsefe konularında kapsamlı çalışmalara girişti. 1865'te Ritschel, Leipzig Universitesi'ne geçince Nietzsche de onu izledi. Bu sırada Schopenhauer'in Die Welt ah Wille und Vorstellung ("İstenç ve Tasarım Olarak Evren") adlı yapıtını okudu. 1868'de yükseköğrenimini bitirdi. Fransa-Prusya Savaşı'nın başlaması üzerine, gözlerinin bozukluğuna karşın, prens Bismarck'ı tutması nedeniyle, orduya alındı. Eğitimde attan düşerek aylarca süren bir hastalığa yakalandı, sık sık bunalım geçirmeye başladı. 1869'da Wagner'le tanıştı. Bir süre sonra Basel Universitesi'ne, klasik filoloji profesörü olarak atandı. 1875'ten 1889'a değin geçen süre içinde, Nietzsche'de bir durgunluk, iniş çıkışlarla dolu bunalımlar, sarsıntılar görülür...