Felatun Bey İle Rakım Efendi

Ahmet Midhat Efendi

Türk edebiyatının “hâce-i evvel”i Ahmet Midhat Efendi'nin1875 yılında yayımladığı Felâtun Bey ile Râkım Efendi,edebiyat tarihimizde yanlış Batılılaşma teması üzerine eğilenilk romanlardandır. Yazar bu romanında, kitaba adını vereniki karakter aracılığıyla Doğu ve Batı kültürlerini çarpıştırır.

Bu bağlamda Felâtun Bey, daha sonra sıkça karşımızaçıkacak Bihruz Bey, Şöhret Bey, Efruz Bey gibi alafrangatiplerin de öncülüdür. Yazar kitabında kahramanlarının ruhhallerini ortaya koymak için yer yer mizahla harmanlananironik bir dil de kullanır. Dönemin en sevilen eserlerindenbiri olan Felâtun Bey ile Râkım Efendi edebiyatımızınkilometre taşlarındandır.

“Felâtun Bey'i tanır mısınız? Hani ya şu Mustafa MerakîEfendizade Felâtun Bey! Galiba tanıyamadınız. Fakattanınacak bir çocuktur.
(...)

Râkım Efendi dediğimiz çocuk, eski Tophane kavaslarındanbirisinin oğlu olup bundan yirmi dört sene evvel pederi vefateyledikte validesi elinde bir yaşında yetim olarak kalmıştı.”