Erzurum Kongresi

_{Milli Mücadale Tarihi -1}

Mahmut Goloğlu

Mahmut Goloğlu, (1915-1982) Akçaabat'ta doğdu, aynı günlerde babası Sarıkamış'ta şehit düştü. Trabzon'daki öğrenciliği sırasında Halkevi'nin yerel tarih araştırmalarına katıldı. Tarihle ilgisi böylece başladı. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirerek Tekel'de müfettiş oldu. Bir süre sebert avukatlık yaptıktan sonra akti siyasete atıldı. Milletvekili oldu ve TBMM'de başkan vekilliği dahil olmak pek çok görevde bulundu; Meclis Kütüphanesi'nde tarih çalışmalarını sürdürdü. Siyasetten çekildikten sonra, yerel tarih çalışmalarını kaleme aldı. 1976'da Karadeniz Teknik Üniversitesi'nde Devrim Tarihi profesörü olarak ders vermeye başladı. Akademik çalışmalarıyla Boğaziçi Üniversitesi tarafından 1981'de Şeref'de Ödülü'ne layık görüldü. Mahmut Goloğlu'nun Milli Mücadele Tarihi dizisinin ilk kitabı, Milli Mücadele'nin dönüm noktalarından Erzurum Kongresi'ni hazırlayan koşulların bir tablosuyla açılıyor. İtilaf Devletleri'nin Doğu Anadolu'da ve Doğu Karadeniz'de bağımsız devletler kurulmasına yönelik desteği, bu yörelerde Müdafaa-i Hukuk hareketlerinin doğuşuna yol açar. Mütareke ortamının işgal ve belirsizliklerle örülü ortamında, çetelerin patlayan silahları arasında Müdafaa-i Hukuk derneklerinin meşru zemin arayışları sürmektedir. Bu arayış, böyle bir ortamda Samsun'a çıkan Mustafa Kemal'in de dikkatinden kaçmaz. Böylece Milli Micadele'nin halka ve hukuka dayanan zemininin temelleri, asıl kaygısı bölgenin kuruluşuna odaklanmış olan Erzurum Kongresi'nde atılır... Sivas Kongresi ve TBMM'ye uzanan yolun ilk etabını konu alan bu kitap, modern tarih yönteminden de yararlanan ilk örneklerden biri: Ekler bölümünde, Milli Mücadele'nin ilk aşamalarında yer almış pek çok kişinin, bu kitap için kaleme aldıkları ve anlattıkları tanıklıkları ile birlikte...