Divan Şiirinde Hamamdaki Sevgilinin Estetik ve Edebi Serüveni

Erdem Sevimli

“Vay babam sana (feda olsun) sarı (leğen) içindeki beyaz tıfıl. Sanki o, gümüşün üzerindeki altın tozudur.

(Huseyn b. ed-Dahhâk)

Hammamiyeler, Türk edebiyatında önemli bir edebi ve kültürel birikimi içeren hamam konulu şiirlerden oluşmaktadır. Hamamdaki sevgiliye yönelen tahayyül ve arzuları betimleyen hammamiyeler hemcins sevgiliyi konu edinir. Arap şiirinde doğan “el-gazel bi'l-müzekker” denilen HEMCİNS GAZEL tarzı yazılan şiirler, hamamdaki hemcins sevgiliye dair tasavvurları anlatmaktadır. Bu şiirler Klasik Türk şiirinde tür boyutuna ulaşabilmiştir. Bu kitap, konunun temel kaynaklarına inerek ve tabu olarak görülen “hemcins sevgili” olgusunu ilk kez detaylı betimlemektedir. Bu sevgiliyi şairler, vücudunun kusursuz mükemmelliğini resmederek görünür kılarken, bedensel üryanlığını da ön plana çıkarırlar. Böyle sevgili kusursuz endamıyla bir Eros olarak da belirir. Bu şiirler, Eros'un güzelliğine duyulan hayranlığın sevgilinin teninde buluşturulmasının estetik karşılığı olmaktadır. Bu kitapta şairin hamamdaki sevgiliden beklentileri, sevgilinin cinsiyeti dâhil sevgilinin betimine ait her şeyi farklı, orijinal ve sıra dışı betimlemeleriyle bulmak mümkün hâldedir.