Edebiyat Anıları

Hüseyin Cahit Yalçın

1890'larda 16 yaşında bir lise öğrencisi olarak ilk romanını yayımlayan Hüseyin Cahit, neredeyse ölümüne dek yazmayı sürdürmüş, edebiyat ve siyaset çevrelerinin merkezinde yer almıştı. Anılarından derlenen ve günümüz okuyucusu için sadeleştirilerek notlandırılan bu eseri, 19. yüzyıl sonlarından 20. yüzyıl ortalarına uzanan bir dönemin kültür hayatına geniş perspektifli bir pencere açıyor: Abdülhamit döneminin sansürcü ortamından II. Meşrutiyet'in özgürlükçülüğüne, Tevfik Fikret'ten Mehmet Rauf'a edebiyatımızın önde gelen simalarına, Servet-i Fünun'dan Ulus'a dek farklı ortamlarda, farklı kuşak aydınlarla geçmiş renkli ve meraklı bir hayatı okumak için... Abdülhamit döneminin sansürcü ortamından II. Meşrutiyet'in özgürlükçülüğüne, Tevfik Fikret'ten Mehmet Rauf'a edebiyatımızın önde gelen simalarına, Servet-i Fünun'dan Ulus'a dek farklı ortamlarda, farklı kuşak aydınlarla geçmiş renkli ve meraklı bir hayatı okumak için... Hüseyin Cahit Yalçın (1874-1957) Balıkesir'de doğdu. Mekteb-i Mülkiye'yi bitirdi. Vefa ve Mercan idadilerinde (lise) müdür yardımcılığı, müdürlük yaptı. İlk romanı Nadide'yi lisedeyken yazdı (1892). 1896-1901 döneminde Servet-i fünun çevresindeki romancılar ve hikâyeciler arasında öne çıkarak ün kazandı. II. Meşrutiyet'in ilanını izleyen dönemde (1908) Tanin gazetesini çıkardı ve siyasi yazılarıyla tanındı. İstanbul milletvekili olarak Meclis-i Mebusan'a girdi. Mütareke devrinde İngilizler tarafından Malta'ya sürüldü (1919), dönünce Tanin'i yeniden çıkardı (1922-26). Siyasi nedenlerle bir buçuk yıl Çorum'da sürgün kaldı (1925-26). TBMM'de İstanbul ve Kars milletvekili olarak görev yaptı (1930-50). Ölümüne kadar Ulus gazetesinde başyazarlık yaptı. Pek çok makale, hikâye, kitap yazdı, anılarını ayrıntılı olarak kaleme aldı. Başlıca eserleri arasında Hayat-ı Muhayyel (hikâye , 1899); Hayat-ı Hakikiye Sahneleri (hikâye, 1910); Hayal İçinde (roman, 1901); Kavgalarım (eleştiri, 1910) yer alır.