Doğu'da Kahve ve Kahvehaneler

Helene Desmet Gregoire, Francois Georgeon

Doğu ile Batı'yı ayıran kültürel sınır, tarih boyunca hep toplumsal alışkanlıkların mi­marisiyle inşa edildi. 16. yüzyılda gündelik hayatın merkezine yerleşen kahve hem bir alışkanlık mimarı hem de rağbet gördüğü toplum adına konuşan gözü pek bir sözcüydü. Zihniyet dünyamızın tortulaşmış yasaklarını, onun sayesinde fark edebil­dik. Ama daha da önemlisi bu koyu ve acı içeceğin cazibesine kapılarak bir sohbet halkasına girip birbirimizi tanımayı öğrendik.

Kahvenin büyüsü, kahvehaneleri yarattı. İslam coğrafyasında şekillenen siyasi mu­halefet ve sosyalleşme, bu mekânların çatısı altında bir anlam kazanmış, toplumsal haberleşmeden ahlak dünyasına, mimariden eğlence hayatına uzanan yol boyunca bu mekânların varlığı önemini hep korumuştur.

Kahvehaneler, Doğu'nun ruhunu arayanlar için öncelikli bir gözlem alanıdır. Doğu'da Kahve ve Kahvehaneler bu alana farklı açılardan yaklaşan tarihçi, sosyolog ve etnolog­ların İstanbul, Selanik, Kahire, Şam, Halep, Tahran ve Cezayir'i kuşatan toplumsal coğrafya üzerindeki araştırmalarını bir araya getiriyor.