SmartPLS ile Veri Analiz

Derya Doğan

SmartPLS, sosyal bilimlerde her geçen gün daha fazla araştırmacı tarafından tercih edilen bir veri analiz programıdır. Veri analizini, son derece gelişmiş arayüzü ile kolaylaştırmasının yanında küçük örneklem boyutlarında da işlem yapabilen, formatif ve reflektif değişkenleri sorunsuz analiz edebilen ve verinin normal dağılmasını gerektirmeyen bir metodolojiye dayanıyor olması SmartPLS'i diğer veri analiz programlarına göre bir adım daha öne çıkarmaktadır. Dünyada en çok atıf alan istatistikçilerden Joe F. Hair'e göre SmartPLS, gizli değişken analizleri için bir dönüm noktası mahiyetindedir. Bunun nedeni, en gelişmiş metodolojik yöntemleri, kullanımı kolay grafik çizimli bir arayüz ile buluşturuyor olmasıdır.

SmartPLS'i kullanmak isteyen araştırmacılar için bir çok kaynak bulunmakla birlikte bu kaynakların hemen hepsi İngilizcedir (Garson, 2016; Hair vd., 2014; Hair vd., 2018; Ramayah vd., 2016). Elinizdeki kitap, SmartPLS ile ilgili hazırlanan ilk Türkçe kaynak olma özelliğine sahiptir. Kitaptaki analizler SmartPLS 3.2 (Ringle, 2015) kullanılarak gerçekleştirilmiş olup kitabın ilk baskısı, SmartPLS'in geliştiricisi olan Prof. Christian M. Ringle tarafından Facebook ve Researchgate gibi sosyal medya platformlarında tavsiye edilmiştir.

Kitabın bir diğer özelliği de istatistiğin matematiksel dilinden uzak kalmaya çalışarak temel kavramlara teorik çerçevede açıklamalar getirmesidir. Fakat kitabın tam anlamı ile yararlı olabilmesi, okuyucunun temel istatistik bilgisine sahip olmasını gerektirmektedir.

SmartPLS birçok analizi gerçekleştirilebilen bir program olmasına karşın bu kitapta sadece ölçüm modeli (güvenirlik geçerlik analizleri), ilişki analizleri, moderatör ve mediatör analizleri bir örnek araştırma modeli üzerinden açıklanmaktadır. Kitap bu yönü ile SmartPLS konusuna bir giriş mahiyetindedir. Ayrıca kitap, sadece akademisyenleri değil yüksek lisans öğrencilerini ve akademik kariyerinin başındaki doktora öğrencilerini de SmartPLS ile tanıştırmayı hedeflemektedir. Böylece daha kaliteli yayın ya da tez yazma fırsatına kavuşacaklardır.

Öte yandan SmartPLS'in dayandığı analiz metotları ile ilgili tartışmalar öncü araştırmacılar arasında çok hararetle devam etmektedir. Kitap, bu tartışmaları en güncel hali ile okuyucuya sunacak şekilde hazırlanmıştır. Araştırmacıların gerek analiz aşamalarında gerekse raporlama kısmında kullanacağı bilgiler geniş bir literatür taranarak özetlenmiş, böylece araştırmacının zaman kazanmasına olanak sağlanmıştır.

(Tanıtım Bülteninden)