Çin Felsefesi Tarihi

Daisetz Teitaro Suzuki

“Eğer dünya tümüyle insan tabiatına dayalı bir ahlak, insanı insanlığından eden her türlü beşeri tahakküm aracının keşfine direnmeyi haklı bulan insancıl bir ahlak, doğa bilimlerinin bize sağladığı gittikçe büyüyen güçlerin ortaya çıkardığı tehlikeli seçeneklerin çokluğu ortasında izlenecek en iyi yolun soğukkanlı biçimde kararlaştırılmasına yardımcı olacak bir ahlak istiyorsa o zaman Konfüçyüs, Laotze, Motze ve fa chia okulunun bilgelerine kulak vermelidir.”

Joseph Needham kitabın kaleme alındığı yıllarda (1913) yazar, “Son siyasi devrimden bu yana Çin'in bütün dünyanın dikkatini çeken bir muamma haline geldiği”ni söylüyor ve “Doğunun devi tam olarak uyanıp da Batı bilim yöntemlerinden özgürce ve akıllıca yararlanmaya başladığında” olayların akışının ne yöne doğru seyredeceğini şimdiden kimsenin kestiremeyeceğine dikkat çekiyor.O gün kestirilemeyeceği söylenen şeyin bugün artık yavaş yavaş şafağı sökmeye başlıyor. O şafağın ne zaman ve neyin üzerine doğacağını, dahası yaşlı dünyanın başına daha ne felaketler getireceğini bugünden sezinleyebilmek için de Çin bilgelerine kulak vermemiz gerekecek.