Naturans 3 - Yeni Gündelik Yaşam

Çetin Balanuye

Antik başlangıcından günümüze kesintisiz olarak felsefenin merkezinde yer alan belki de tek soru şuydu: “Nasıl yaşamalı?”

Gündelik yaşamlarımızı dolduran etkinliklerin büyük bölümü zorunlulukla ve tekrara dayalı birörnek davranışlardan, yani genellikle alışkanlıkla sürdürülen etkinliklerden oluşuyor. Gerçekten anlamlı ve kendimizi etkin bir şekilde parçası olarak hissettiğimiz pratiklerin yaşamlarımızda kapladığı alan ise büyük çoğunluk için son derece sınırlı, hatta yok denecek kadar az. Yaşamı giderek birörnek kılan neoliberal kapitalizmin belirlediği toplumlarımızın derin yapısal eşitsizliklerle bölünmüş olması, insanların gündelik yaşamlarını kaplayan etkinliklerin çoğunun, onları edilginleştiren –güçten düşüren– etkinliklerden ibaret olmasına yol açıyor. Tatminsizlik, mutsuzluk, kaygı ve varoluşsal ıstırap yanı sıra dünya ekosisteminin varlık koşullarını da ortadan kaldıracak bir kavrayış yetersizliği gibi giderek çoğalan pek çok semptomun arkasında bu edilginleştirici yaşam biçimi bulunuyor.

Bu kitap Spinoza'yı bir gündelik yaşam filozofu olarak yeniden okuyor: Kitabın ortaya koyduğu yalın ama bir o kadar da güçlü sav, yeni bir gündelik yaşam pratiğinin hem düşünülebilir hem de gerçekleştirilebilir olduğunu ileri sürüyor.

Çetin Balanuye, yeni bir gerçekçi Güç Ontolojisi'nin genel çerçevesini çizdiği Naturans I: Yeni Bir Ontolojiye Doğru ve bu ontolojiyle tutarlı bir etik politiğin çerçevesini çizdiği Naturans II: Yeni Etik Politik'ten sonra Naturans III: Yeni Gündelik Yaşam'da felsefe, politika ve etiğin kesişim alanını çözümlüyor, gündelik yaşamı gerçekten elle tutulur bir çerçevede nasıl dönüştürebileceğimize yönelik güçlü bir savı temellendirmeye koyuluyor: Bir etkin etkinlikler kuramı geliştiriyor.

Bütün çağdaş popüler literatürü kuşatan, yararlılığı ve dönüştürücü gücü tartışmalı sayısız alternatif yaşam önerisi enflasyonu içesinde, kökten bir toplumsal dönüşümle ilişkili olarak neredeyse hiç tartışılmamış bir sorunu, nasıl etkin bir yaşam sürdürebileceğimiz sorusunu ve bu soruya güç ontolojinin ufuk açıcı katkısını titizlikle örüyor.